Καθώς η Κύπρος προετοιμάζεται να εφαρμόσει ένα νέο πλαίσιο τηλεργασίας σε όλο τον δημόσιο τομέα στις αρχές του 2026, οι συζητήσεις στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (UoC) σχετικά με τη δική του πολιτική εξ αποστάσεως εργασίας προσελκύουν σημαντική προσοχή.
Οι εξελίξεις σε τοπικό επίπεδο εκτυλίσσονται σε ένα πλαίσιο εθνικών νομοθετικών αλλαγών, καθιστώντας δυνητικά τις επιλογές του πανεπιστημίου κωδωνοστάσιο για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Στο UoC, η τηλεργασία καθιερώθηκε ως επίσημη πρακτική μετά την πανδημία, βάσει κανονισμού του 2022 που επέτρεπε στο προσωπικό έως και 40 ημέρες τηλεργασίας ετησίως, περίπου τρεις ημέρες το μήνα.
Αυτός ο αριθμός, που κάποτε θεωρούνταν γενναιόδωρος και προοδευτικός, έχει γίνει τώρα αντικείμενο έντονης εσωτερικής αναθεώρησης. Στελέχη του πανεπιστημίου και εκπρόσωποι του προσωπικού εξετάζουν μια σειρά από σενάρια.
Μεταξύ των επιλογών που εξετάζονται είναι μια ελαφρά αύξηση του ετήσιου επιδόματος σε 45 ημέρες, αλλά υπάρχουν επίσης ισχυρές προτάσεις για μια σημαντική μείωση σε μόλις 22 ή και 15 ημέρες.
Αυτές οι εκκλήσεις για περικοπές προέρχονται από ανησυχίες μεταξύ των διαχειριστών σχετικά με την αντιληπτή κατάχρηση του συστήματος από μερίδα του προσωπικού.
Ένα άλλο σενάριο που συζητείται είναι η μετάβαση από ένα ενιαίο καθεστώς τηλεργασίας σε ένα καθεστώς που διαφοροποιεί τα δικαιώματα ανά κατηγορία προσωπικού, αντανακλώντας την ποικιλομορφία των ακαδημαϊκών, διοικητικών και τεχνικών ρόλων.
Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα που εξετάζεται είναι το καθεστώς των ομάδων προσωπικού που εξαιρούνται από το αρχικό πλαίσιο του 2022. Οι ειδικοί επιστήμονες, οι έκτακτοι εργαζόμενοι και τα άτομα με προβλήματα υγείας δεν καλύπτονταν και ακόμα πρέπει να αναζητούν μεμονωμένες εξαιρέσεις για την τηλεργασία.
Η αναθεώρηση αυτής της διαδικασίας, ώστε τέτοιες ρυθμίσεις να μην απαιτούν ξεχωριστό αίτημα κάθε φορά, είναι υπό εξέταση, καθώς το πανεπιστήμιο επιδιώκει να δημιουργήσει μια πιο περιεκτική πολιτική.
Οι προτάσεις από τη συμβουλευτική επιτροπή αναμένεται να κατατεθούν στις αρχές Ιανουαρίου, με επίσημη απόφαση να ληφθεί από το συμβούλιο του Πανεπιστημίου στα μέσα Ιανουαρίου.
Η συζήτηση του πανεπιστημίου έρχεται καθώς το Κοινοβούλιο στη Λευκωσία έχει προχωρήσει με νομοθεσία για τακτοποίηση της απομακρυσμένης εργασίας σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες.
Τον Νοέμβριο, η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε νόμο που επιτρέπει σε άτομα που απασχολούνται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα να εργάζονται από το σπίτι στο πλαίσιο ενός υβριδικού συστήματος τηλεργασίας.
Ο νόμος προβλέπει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να μοιράζουν το χρόνο τους μεταξύ της απομακρυσμένης εργασίας και της παρακολούθησης φυσικού γραφείου, εφόσον η φύση των καθηκόντων τους το επιτρέπει και έχουν την έγκριση του προϊσταμένου τους.
Όσοι η εργασία τους απαιτεί συνεχή φυσική παρουσία, όπως οι εργαζόμενοι σε βάρδιες, αποκλείονται.
Για τους υπαλλήλους που επιθυμούν να εργαστούν από απόσταση πρέπει να εκδοθεί ένας επίσημος υπολογιστής γραφείου προτού μπορέσουν να το κάνουν και η συμμετοχή παραμένει εθελοντική.
Ένα ιδιαίτερα συζητημένο στοιχείο της νομοθεσίας είναι το προτεινόμενο όριο των τεσσάρων ημερών τηλεργασίας ανά ημερολογιακό μήνα για κάθε υπάλληλο του δημόσιου τομέα, ένας περιορισμός που εισήχθη μέσω τροπολογίας που κατατέθηκε από το κυβερνών κόμμα Disy.
Η οικονομική επιτροπή του Κοινοβουλίου άκουσε επιχειρήματα τόσο υπέρ όσο και κατά αυτού του ανώτατου ορίου. Οι υποστηρικτές του ορίου είπαν ότι θα τυποποιήσει την πρακτική σε όλα τα τμήματα και θα προφυλάσσεται από την υπερβολική απομακρυσμένη εργασία, ενώ οι επικριτές προειδοποίησαν ότι θα μπορούσε να περιορίσει άδικα τους υπαλλήλους με αναπηρίες ή σοβαρές ανάγκες υγείας που μπορεί να ωφεληθούν από μεγαλύτερη ευελιξία.
Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν επίσης τη συνταγματικότητα του ανώτατου ορίου, υποστηρίζοντας ότι η επιβολή αυστηρού ορίου στις απομακρυσμένες ημέρες θα μπορούσε να παραβιάσει την εκτελεστική εξουσία που θα έπρεπε να ανήκει στο Συμβούλιο Υπουργών.
Η ένταση μεταξύ των κλάδων της κυβέρνησης για την πολιτική τηλεργασίας συνεχίστηκε τον Δεκέμβριο, όταν ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης παρέπεμψε ορισμένες διατάξεις του νόμου για την τηλεργασία πίσω στη Βουλή για συνταγματικούς λόγους.
Σε απάντηση, οι νομοθέτες συμφώνησαν ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, και όχι το νομοθετικό σώμα, θα πρέπει να αποφασίσει τους λεπτομερείς κανόνες για το πόσες ημέρες οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να εργάζονται από το σπίτι, μετά την αρχική εφαρμογή και αξιολόγηση του συστήματος.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι το Υπουργικό Συμβούλιο σχεδιάζει να ορίσει αρχικά περιορισμένο αριθμό ημερών, με περιθώρια προσαρμογής καθώς αυξάνεται η εμπειρία με το σύστημα.
Η τηλεργασία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα έχει επίσης διαμορφωθεί από συζητήσεις στο πλαίσιο των κοινοβουλευτικών επιτροπών νωρίτερα το 2025, όταν οι βουλευτές εξέτασαν σχέδια διατάξεων που καλύπτουν την υγεία και την ασφάλεια, την επιλεξιμότητα, τις ανάγκες σε υποδομές και τους μηχανισμούς εποπτείας.
Τα συνδικάτα εξέφρασαν ανησυχίες για το πώς θα ληφθούν οι αποφάσεις, ενώ αξιωματούχοι τόνισαν ότι το Υπουργικό Συμβούλιο θα καθορίσει τον αριθμό των απομακρυσμένων ημερών, ιδανικά μετά από διαβούλευση.
Οι οργανώσεις των εργοδοτών στάθμισαν επίσης, επισημαίνοντας μια αντίθεση μεταξύ του νομοσχεδίου για τον δημόσιο τομέα και του υφιστάμενου νόμου του 2023 που διέπει την τηλεργασία στον ιδιωτικό τομέα.
Το τελευταίο επιβάλλει αυστηρές υποχρεώσεις υγείας και ασφάλειας στους εργοδότες και απαιτεί εκτιμήσεις κινδύνου και μέτρα προστασίας για απομακρυσμένους χώρους εργασίας, υποχρεώσεις που δεν αντικατοπτρίζει το προτεινόμενο πλαίσιο του δημόσιου τομέα.
Αυτό, υποστήριξαν ορισμένοι, θα μπορούσε να δημιουργήσει άνιση μεταχείριση μεταξύ των τομέων, παρόλο που οι εργαζόμενοι και στους δύο αντιμετωπίζουν παρόμοιους κινδύνους εξ αποστάσεως εργασίας.
Το ευρύτερο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του δημόσιου τομέα, στο οποίο εμπίπτει η νομοθεσία για την τηλεργασία, συνδέεται με το Σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας 2021–2026 της ΕΕ, το οποίο περιλαμβάνει μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και την ενίσχυση των πρακτικών εργασίας πιο ευέλικτες και ψηφιακά ενεργοποιημένες.
Καθώς το UoC αναθεωρεί τη δική του πολιτική τηλεργασίας τις επόμενες εβδομάδες και καθώς ετοιμάζονται οι τελικοί κανονισμοί για την εξ αποστάσεως εργασία του δημόσιου τομέα από το Συμβούλιο Υπουργών, οι επιλογές που γίνονται και στα δύο επίπεδα θα βοηθήσουν στον καθορισμό του τρόπου με τον οποίο γίνεται αντιληπτή, διαχείριση και εξισορρόπηση της τηλεργασίας με τις λειτουργικές ανάγκες, όταν το νέο πλαίσιο τεθεί σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2026.
