Η Λίνα Ρόκου του Popaganda διαλέγει 20 ερωτικά ποιήματα για να τα αφιερώσετε στο αντικείμενο του πόθου σας.Εικονογράφηση: Κατερίνα Καραλή
«Είμαι ελεεινά καυλωμένος, χρυσό, και δε σκέπτομαι τίποτε άλλο παρά πώς να σε γαμήσω ατέλειωτα μια ολόκληρη νύχτα. Και δεν μπορώ να σου γράψω αλλιώς». Αυτό είναι ένα απόσπασμα από επιστολή του Γιώργου Σεφέρη προς την Μαρώ. Το θυμήθηκα χτες που ήταν η επέτειος γέννησης του σπουδαίου νομπελίστα ποιητή. Και πολύ μου αρέσει ο τρόπος που ο Σεφέρης εκφράζει τον πόθο του προς την αγαπημένη του· λιτός, συμπυκνωμένος, χωρίς περιστροφές, χωρίς ντροπές και με αυτό το συγκλονιστικό «δεν μπορώ να σου γράψω αλλιώς». Όταν ποθούν οι ποιητές οι λέξεις στάζουν από καύλα, ερωτισμό και τρυφερότητα. Όλα μαζί, ανάκατα. Με αυτή την αφορμή έψαξα να βρω κάποια ερωτικά ποιήματα που με συγκινούν και όταν τα διαβάζω ακούω την καρδιά μου να κάνει κρακ. Εννοείται, πως έμειναν πολλά απέξω. Θα ακολουθήσει, κάποια στιγμή, δεύτερο μέρος. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με Σεφέρη που μας έκανε ήδη ποδαρικό τόσο απλά και συγκλονιστικά μαζί.
Φυγή, του Γιώργου ΣεφέρηΔεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο, χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας.
H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμεμε τόσο πάθος.
Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ’ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσαεκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας, δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμεμέσα στη φυγή.
Το σώμα σου κι εγώ, του Γιάννη ΒαρβέρηΈχουμε πολύ ταξιδέψειτο σώμα σου κι εγώέχουμε φανταστείόσα ένα σώμα κι ένα εγώμπορούν να φανταστούν.
Το σώμα μου κι εγώέχουμε ονειρευτείτο σώμα σου σε στάσειςπού ποτέ σου δε φαντάστηκες.
Δεν έχεις θέση τώρατί ζητάςανάμεσα σε μένακαι στο σώμα σου.
Όνειρο, της Μαρίας ΠολυδούρηΆνθη μάζευα για σέναστο βουνό που τριγυρνούσα.Χίλια αγκάθια το καθένακι όπως τα ‘σφιγγα πονούσα.
Να περάσεις καρτερούσαστο βοριά τον παγωμένοκαι το δώρο μου κρατούσαμε λαχτάρα φυλαγμένο
στη θερμή την αγκαλιά μου.Όλο κοίταζα στα μάκρη.Η λαχτάρα στην καρδιά μουκαι στα μάτια μου το δάκρυ.
Μεσ᾿ στον πόθο μου δεν είδαμαύρη η Νύχτα να σιμώνεικ᾿ έκλαψα χωρίς ελπίδαπου δε στα ‘χα φέρει μόνη.
Μια μυγδαλιά και δίπλα της, του Νικηφόρου ΒρεττάκουΜια μυγδαλιά και δίπλα της,εσύ. Μα πότε ανθίσατε;Στέκομαι στο παράθυροκαι σας κοιτώ και κλαίω.
Τόση χαρά δε την μπορούντα μάτια.
Δος μου, Θεέ μου,όλες τις στέρνες τ’ ουρανούνα στις γιομίσω.
Όταν σε δαγκώνω, του Φεδερίκο Γκαρθία ΛόρκαΌταν σε δαγκώνω, το αίμα σου έρχεται στο στόμα μου·κι έπειτα εξανεμίζεται στις γαλάζιες σου φλέβες.
Μετάφραση: Αγαθή Δημητρούκα
Τραγούδι, της Ελένης ΒακαλόΣαν τσαμπί σταφύλι με κρατάςστα δυο σου χέριααγαπημένεΣαν κούπα κόκκινο κρασίσα μεγάλο γυαλιστερό κοχύλιΕίναι κουπιά τα χέρια σουκαι πλέουν
Στη χλιαρή καλοκαιριάτικηθάλασσαΑστέρια στη ψιλή αμμουδιάνα λιάζονται
Δυο σάλιαγκοι που βγήκανμε τη πρωινή δροσιάστο περιβόλι.
Πρώτος έρωτας, του Μπορίς ΒιανΌταν ένας άντρας αγαπάει μια γυναίκαΤην παίρνει καταρχή στα γόνατά τουΦροντίζει να της βγάλει τη φουστίτσαΏστε το πανταλόνι του να μην καταστραφείΓιατί το ύφασμα πάνω στο ύφασμαΦθείρει το ύφασμα.Κατόπι με τη γλώσσα του κοιτάει αν της έγινεΣωστά η αφαίρεση αμυγδαλώνΑλλιώτικα υπάρχει φόβος μόλυνσης.Μετά, για να μη μένουνε τα χέρια του αδρανήΨάχνει βαθιά, όσο μπορεί βαθύτεραΩσότου ανακαλύπτει την ουράΑπό ‘ναν άσπρο ποντικόΠου ‘χει βαφτεί στο αίμαΚαι μαλακά τραβάει την κλωστήΝα φτάσει ως το ταμπάξ.
μετάφραση: Αντώνης Φωστιέρης και Θανάσης Θ. Νιάρχος
Χάρτινο το φεγγαράκι, του Νίκου ΓκάτσουΘα φέρει η θάλασσα πουλιάκι άστρα χρυσά τ’ αγέρινα σου χαϊδεύουν τα μαλλιά,να σου φιλούν το χέρι.
Χάρτινο το φεγγαράκι,ψεύτικη ακρογιαλιά,αν με πίστευες λιγάκιθα `ταν όλα αληθινά.
Δίχως τη δική σου αγάπηδύσκολα περνά ο καιρός.Δίχως τη δική σου αγάπηείναι ο κόσμος πιο μικρός.
Χάρτινο το φεγγαράκι,ψεύτικη ακρογιαλιά,αν με πίστευες λιγάκιθα `ταν όλα αληθινά.
Χειμερινά σταφύλια, του Ανδρέα ΕμπειρίκουTης πήραν τα παιγνίδια και τον εραστή της. Έσκυψε λοιπόν το κεφάλι και παρ’ ολίγον να πεθάνη. Mα τα δεκατρία ριζικά της σαν τα δεκατέσσερά της χρόνια εσπάθισαν την φευγαλέα συμφορά. Kανείς δεν μίλησε. Kανείς δεν έτρεξε να την προστατεύση κατά των υπερποντίων καρχαριών που την είχαν ήδη ματιάξει όπως ματιάζει η μυίγα ένα διαμάντι μια χώρα μαγεμένη. K’ έτσι ξεχάστηκε ανηλεώς αυτή η ιστορία όπως συμβαίνει κάθε φορά που ξεχνιέται από τον δασοφύλακα το αστροπελέκι του στο δάσος.
Η λύπη του έρωτα, του Γιάννη ΚοντούΣ’ ακούω με όλους τους πόρους μουνα τρέχεις σε ξένες πόλεις, με ρούχα χάρτινακάνοντας ένα θόρυβοπου προμηνύει μεγάλη θάλασσα.
Επιστρέφω στο κλειστό κύκλωμα της ζωής μου. Στο κανάλι σιωπή.
Ταριχευμένες κινήσεις:μια καρέκλα μετακινείται χωρίς λόγο,ένα κρεβάτι κυλάει στο δρόμο. Στον τοίχο προβάλλεται η ίδιαμαγική εικόνα – δεν μπορώ να ξεχωρίσω τον κυνηγό –
Κοιμάσαι με στόμα γεμάτομυστικά και βροχές.
Έρωτας τάχα, της ΜυρτιώτισσαςΈρωτας τάχα να ‘ν’ αυτόπου έτσι με κάνει να ποθώτη συντροφιά σου,που σαν βραδιάζει, τριγυρνώτα φωτισμένα για να δωπαράθυρά σου;Έρωτας να ‘ναι η σιωπήπου όταν σε βλέπω, μου το κλείνειςσφιχτά το στόμα,που κι όταν μείνω μοναχή,στέκω βουβή κι εκστατικήώρες ακόμα;Έρωτας να ‘ναι ή συμφορά,με κάποιου αγγέλου τα φτεράπου έχει φορέσει,κι έρχετ’ ακόμη μια φοράμε τέτοια δώρα τρυφεράνα με πλανέσει;
Μα ό,τι και να ‘ναι, το ποθώ,και καλώς να ‘ρθει το κακόπου είν’ από σένα·θα γίνει υπέρτατο αγαθό,στα πόδια σου αν θα σωριαστώτ’ αγαπημένα.
Ένα ημισφαίριο στα μαλλιά, του Σαρλ ΜπωντλαίρΆσε με ν’ αναπνεύσω ώρα πολλή, πολλή, το μύρο των μαλλιών σου, να βυθίσω όλο το πρόσωπό μου σαν άνθρωπος λουσμένος στα νερά κάποιας πηγής, αναταράζοντάς τα με τα χέρια μου σαν ένα μαντίλι μοσκοβολημένο, διαλύοντας τις αναμνήσεις στον αέρα. Αν ήξερες όλα όσα βλέπω, όλα όσα νιώθω, όλα όσα ακούω μέσα απ’ τα μαλλιά σου. Η ψυχή μου πλέει πάνω στο μόσκο όπως των άλλων πλέει πάνω στη μουσική. Τα μαλλιά σου κλείνουν ένα καθολικό όνειρο γεμάτο κατάρτια και πανιά, μεγάλες θάλασσες με θερμούς άνεμους ωθώντας με σε κλίματα ιλαρά, εκεί όπου το διάστημα βασιλεύει βαθύτερο και γαλανότερο, όπου η ατμόσφαιρα πάλλεται αρωματική μαζί με φύλλα με καρπούς και δέρμα ανθρώπινο. Στο πέλαο των μαλλιών σου το μάτι μου ξεκρίνει ένα λιμάνι πρησμένο με τραγούδια μελαγχολικά, στιβαρούς άντρες κάθε τόπου, πλεούμενα κάθε λογής, διαγράφοντας την πλέον περίπλοκη, λεπτοφυέστατη αρχιτεκτονική τους στο φόντο ενός απέραντου ουρανού όπου κυριαρχεί αέναη θερμότητα. Μέσα στα χάδια των μαλλιών σου ξαναβρίσκω τη νωχέλεια των αργόσυρτων ωρών πάνω σε ένα ανάκλιντρο μες στην καμπίνα κάποιου ωραίου καραβιού, βαυκαλισμένος από το ανεπαίσθητο λίκνισμα των νερών του λιμανιού, ανάμεσα σε γλάστρες και στάμνες με δροσερό νερό.
Μες στο σπινθηροβόλο τζάκι των μαλλιών σου, ανασαίνω τη μυρουδιά καπνού ανακατωμένου με όπιο και ζάχαρη. Μέσα στη νύχτα των μαλλιών σου βλέπω να λάμπει το άπειρο του τροπικού κυανού.
Μέσα στις χαμηλές αμμουδιές των μαλλιών σου, μεθώ από τις διάχυτες οσμές του μόσχου, της πίσσας, και του κακαόλαδου.
Άσε με να δαγκάσω ώρα πολλή, πολλή, τις μελανές, βαριές πλεξούδες σου. Σαν τραγανίζω τα μαλλιά σου, ελαστικά και επαναστατικά, θαρρώ ότι μασώ τις αναμνήσεις.
Μετάφραση: Νίκος Σπάνιας
Ελάχιστο χρονικό του έρωτα, του Γιάννη ΡίτσουΒιάζονταν πολύ να φιληθούν. Μπήκαν στο σπίτι. Κλείδωσαν.Τις δυο καρέκλες τις άφησαν στον κήπο. Όσο έλειπαντα πουλιά οικειοποιήθηκαν τις καρέκλες τους, τις έκανανσκάλες για τα δωμάτια τους. Όταν βράδιασε,όλα τα κατάπιανε τα φύλλα, χτυπώντας ηδονικά τις γλώσσες τους.Οι δυο καρέκλες περίμεναν ακόμη σα δυο μικρά ικριώματαστο χείλος μιας πράσινης μοναξιάς μπροστά στο φεγγάρι.
Έπος καρδίας, του Κ.Π. ΚαβάφηΜετά σου το παν, νομίζω, προσηνές με μειδιά,στον καθρέπτη των ματιών σου την χαράν αντανακλά.Στάσου, φως μου, και ακόμη δεν σε είπα τα μισάαπ’ εκείνα που πιέζουν την ερώσαν μου καρδιάκαι στα χείλη μου ορμούνε με μια μόνη σου ματιά.
Μη με ομιλής αν θέλης, μη με πης γοητευτικάλόγια αγάπης και λατρείας. Φθάνει να ’σαι εδώ κοντά,να σε λέγω πως σε θέλω, να σ’ εγγίζω, την δροσιάτου πρωιού που αναπνέεις ν’ αναπνέω· κι αν και αυτάυπερβολικά τα βρίσκης, να σε βλέπω μοναχά!
Στη Σ.Χ., της Μάτσης Χατζηλαζάρου (απόσπασμα)Λες κι ήτανε χθες βράδυ ακρογιάλι το σώμα μουτα χέρια σου δύο μικρά τρυφερά καβούρια.
Την πιο ηδονική αφή την έχει το σταφύλι το πρωί,σαν είναι δροσερό και σκεπασμένο με κείνη την άχνητη λεπτή. Πιάνω την κοιλιά σου , με τα τρία μου δάχτυλα,και μου γεννιέται πάλι η εικόνα της δροσιάς του αμπελιού.
Κι έπινα μέσα απ’ τα χείλη σου, του Ναπολέοντα ΛαπαθιώτηΚι οι μπερντέδες ήταν κόκκινοιΚι ήταν άσπρο το κρεβάτι,Κι όλο θόλωνε, όλο μέλωνεΤο γλυκό σου μάτι,
Και τα χέρια σου πλεκόντουσανΣτο κορμί μου γύρω γύρω,Κι έπινα μέσα απ’ τα χείλια σου,Γλυκιάν άχνα σαν το μύρο,
Και σταλάζανε απ’ τα χείλια σουΓλυκά λόγια σαν τα μύρα,Και ήταν άσπρό το κρεβάτι μαςΚι οι μπερντέδες σαν πορφύρα…
Έτσι αγάπη μου σε χόρτασαΚι έτσι αγάπη μου σε ήπιαΜέσα στ’ άνομα αγκαλιάσματαΣτ’ άνομα καρδιοχτύπια
Κι απ΄ το μέλι ποθοπλάνταζεΤο κορμί σου και το μάτιΚι οι μπερντέδες ήταν κόκκινοιΚι ήταν άσπρο το κρεβάτι
Στάχυ, του Ιάσονα ΙωαννίδηΗ αγαπημένη μουγλυκό καλάμι του σταριούκαλάμι πράσινοπου αναβλύζει γάλα.
Το δέρμα της,ένα λιβάδι μαργαρίτες.
Σαν κλείνει τα μάτια τηςδε βλέπω.
Τη φωνή της κράτησα ραβδίκι ακολουθάω.
Τρεμάμενα δάχτυλαφέρνω στο πρόσωπό μουκι αγγίζω τη μορφή της.
Δεν έχω πρόσωπο.
Βασιλεύεις εσύ, του Θωμά ΓκόρπαΣε χαμηλωμένο φως που δεν ξέρει την περηφάνιαβασιλεύεις εσύ που την ξέρεις.Σε απαλή εγκατάλειψη τραμπαλίζεται το χαμόγελό σου,φρέσκο φύλλο που παίζει με μικρό βοριά.Κι ως σηκώνεις τα χέρια σου και φωνάζεις ζήτω στην ομορφιάλάμπουν σαν μέσα από δροσιά οι μασχάλες σου,αγροτικά λουλούδια στην πρώτη τους ηλικία.
Ερωτικό γράμμα, της Σύλβια ΠλαθΔεν είναι εύκολο να εκφράσω την αλλαγή που επέφερες.Αν είμαι τώρα ζωντανή, ήμουν νεκρή τότε,αν και, όπως μια πέτρα, αυτό δεν μ` ενοχλούσε,να μένω στη θέση μου ακολουθώντας τη συνήθειαδεν είναι ότι μ` έσπρωξες απλά μια ίντσα, όχι—ούτε ότι μ` άφησες να στηλώσω το μικρό γυμνό μάτι μουστον ουρανό ξανά, χωρίς ελπίδα, φυσικά,κατανόησης της κυανότητας, ή των αστεριών
Δεν ήταν αυτό. Ας πούμε πως κοιμήθηκα : ένα φίδικρυμμένο ανάμεσα σε μαύρους βράχους σαν μαύρος βράχοςστον λευκό υετό του χειμώνα—όπως οι γείτονές μου, δε μπορώ να χαρώμε τα εκατομμύρια τέλεια σμιλευμέναμάγουλα που ανάβουν κάθε στιγμή για να λιώσουντο μάγουλό μου από βασάλτη. Τους πήραν τα κλάματα,άγγελοι θρηνούντες πάνω από φύσεις βουβές,αλλά δε με έπεισαν. Εκείνα τα δάκρυα πάγωσαν.Κάθε νεκρό κεφάλι είχε ένα προσωπείο πάγου.
Και συνέχισα να κοιμάμαι σαν λυγισμένο δάχτυλο.Το πρώτο πράγμα που είδα ήταν καθαρός αέραςκαι οι εγκλωβισμένες σταγόνες που ανέβαιναν ως πάχνηδιαφανείς σαν πνεύματα. Πολλές πέτρες κείτοντανπυκνές και ανέκφραστες ένα γύρω.Δεν ήξερα τι να υποθέσω.Έλαμπα, με γυάλινα – λέπια, και ξεδιπλώθηκαΝα εκρεύσω απ` τον εαυτό μου, σαν υγρόΑνάμεσα από πόδια πτηνών και φυτών μίσχους.Δεν ξεγελάστηκα. Σε γνώρισα αμέσως.
Δέντρο και πέτρα έλαμπαν, δίχως σκιές.Το ανάστημά μου έγινε διαυγές σαν γυαλί.Άρχισα να μπουμπουκιάζω σαν Μαρτιάτικο κλαδί:Ένα μπράτσο κι ένα πόδι, ένα μπράτσο, ένα πόδι.Από πέτρα σε σύννεφο, έτσι ανυψώθηκα.Τώρα μοιάζω με ένα είδος θεότηταςπλέοντας στον αέρα μες την καμιζόλα της ψυχής μουκαθαρή σαν ένα θραύσμα πάγου. Είναι ένα δώρο.
Μετάφραση: Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ελένη Ηλιοπουλου
Ο έρωτας κι ο πόλεμος, του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι (απόσπασμα)Κάθε τριχούλα σουσγουρή,χρυσωμένη,τη γεμίζω με χάδια.Ω, τι άνεμοι,από ποιο νότοθαυματουργήσανεμε τη θαμμένη αυτή καρδιά;Τα μάτια σου ανθίζουνδυο ξέφωτα!Σ’ αυτά τα ξέφωτα χοροπηδάωσάμπως χαρούμενο παιδί.
Απόδοση: Γιάννης Ρίτσος
