Η επίσκεψη του Tufan Erhurman, του νεοεκλεγμένου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, την Πέμπτη στην Άγκυρα για την πολυαναμενόμενη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν πρέπει να απογοήτευσε όλους όσους ήλπιζαν ότι θα σηματοδοτούσε αλλαγή στάσης στο Κυπριακό. Ο Έρχουρμαν είχε κάνει την επιδίωξη μιας ομοσπονδιακής διευθέτησης στο κεντρικό μέρος της προεκλογικής του εκστρατείας, ισχυριζόμενος ότι ήθελε όλη η Κύπρος να είναι έδαφος της ΕΕ, μια θέση που απέκλειε τα δύο κράτη στα οποία δεσμεύονταν η τουρκική κυβέρνηση και ο προκάτοχός του Ερσίν Τατάρ.
Τα σχόλια του Ερντογάν μετά τη συνάντηση της Πέμπτης υποδηλώνουν ότι η Τουρκία δεν είχε καμία πρόθεση να αλλάξει τη θέση της. Επανέλαβε την πεποίθησή του ότι «η πιο ρεαλιστική λύση βρίσκεται στη συνύπαρξη δύο κρατών στο νησί».
«Διατηρούμε τη θέση μας ότι είναι δυνατή μια λύση στην οποία οι δύο λαοί μπορούν να ζήσουν δίπλα-δίπλα με ειρήνη, ευημερία και ασφάλεια», είπε. Τα υπόλοιπα σχόλιά του ήταν μια εξήγηση γιατί η λύση των δύο κρατών ήταν η μόνη επιλογή. «Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιθυμεί να μην μοιραστεί ούτε πολιτική δύναμη ούτε οικονομική ευημερία με τους Τουρκοκύπριους στο νησί», είπε μεταξύ άλλων.
Υπήρχαν κάποια σημάδια που έδειχναν ότι ο Ερντογάν ήθελε να αφήσει τον νέο Τουρκοκύπριο ηγέτη χωρίς αμφιβολία για το ποιος κάνει τους πυροβολισμούς. Αν και ο Ερχουρμάν εξελέγη στις 19 Οκτωβρίου, έμεινε να περιμένει σχεδόν τέσσερις εβδομάδες για τη συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο. Έπρεπε να είχε γίνει πολύ νωρίτερα. Η πρόσκληση έγινε τη Δευτέρα, ενώ σε μια άλλη απόκλιση από την προηγούμενη πρακτική, οι τρεις ηγέτες της «κυβερνητικής» συμμαχίας, με επικεφαλής τον «πρωθυπουργό» Ουνάλ Ουστέλ, που είχε υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Τατάρ και ήταν υπέρμαχοι της λύσης των δύο κρατών, επισκέφτηκαν την Άγκυρα λίγες μέρες πριν από τον Έρχουρμαν. Ο Ουστέλ συναντήθηκε με τον Τούρκο αντιπρόεδρο Τζεβντέτ Γιλμάζ, για τον οποίο ο Ερντογάν είπε ότι θα συντονίσει την κυπριακή πολιτική.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Erhurman ήταν προσεκτικός και διπλωματικός στα σχόλια που έκανε μετά τη συνάντηση της Πέμπτης, με κύριο μέλημά του, πιθανώς να παραμείνει στη δεξιά πλευρά του Ερντογάν. Δεν απέκλεισε να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για διευθέτηση αλλά επανέλαβε τους όρους που είχε θέσει ως αρχηγός της αντιπολίτευσης. Θα καθόταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εάν υπήρχε χρονοδιάγραμμα, οι συνομιλίες ήταν προσανατολισμένες στα αποτελέσματα και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπήρχε επιστροφή στο status quo εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά «αναποδογυρίσει ξανά το τραπέζι την τελευταία στιγμή». Είναι σημαντικό ότι δεν απέκλεισε την επανένωση και μια ομοσπονδιακή δήλωση όπως είχε κάνει ο Τατάρ.
Ίσως και ο Ερντογάν να εγκρίνει αυτή τη γραμμή, αλλά αρνείται να αλλάξει τη δημόσια θέση του για δύο κράτη πριν ακούσει ότι ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης είναι πρόθυμος να δεχτεί τους όρους του Erhurman για συνομιλίες, κάτι που είναι εξαιρετικά απίθανο. Η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Maria Angela Holguin θα διερευνήσει αυτό το ενδεχόμενο όταν επιστρέψει στην Κύπρο, καθώς υπάρχει πλέον δρόμος μπροστά, υποθέτοντας ότι ο Ερντογάν θα παίξει μαζί, κάτι που δεν είναι δεδομένο.
Αν τεθεί αυτή η επιλογή στο τραπέζι, ποια θα ήταν η απάντηση του Χριστοδουλίδη; Από την εκλογή του έκανε εκστρατεία για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Δεν μπορεί να απομακρυνθεί τώρα που θα μπορούσε να προσφερθεί μια ευκαιρία από τον Erhurman, του οποίου οι συνθήκες δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν παράλογες, δεδομένης της ιστορίας των συνομιλιών και των εμπειριών των τελευταίων 20 ετών. Ορθολογικά, αν ο Χριστοδουλίδης δεσμευθεί για επανέναρξη των συνομιλιών όπως ισχυριζόταν τα τελευταία δύο χρόνια, θα άρπαζε κάθε ευκαιρία για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ακόμη κι αν υπήρχαν ασφυκτικά χρονικά πλαίσια και το αποτέλεσμα πρέπει να συμφωνηθεί εκ των προτέρων.
Αυτό είναι απλώς εικασίες προς το παρόν, γιατί η θέση των τουρκικών πλευρών είναι ασαφής. Ο Ερντογάν έδωσε πράγματι το πράσινο φως στον Ερχουρμάν να επιδιώξει μια διευθέτηση εκτός των δύο κρατών ή ο τελευταίος μπλοφάρει σε μια προσπάθεια να εκθέσει αυτό που η τουρκική πλευρά θεωρεί έλλειψη ειλικρίνειας του Χριστοδουλίδη. Τα τελευταία δυόμισι χρόνια ήταν πολύ εύκολα για τον Κύπριο πρόεδρο, καθώς είχε απέναντί του τον Τατάρ που δεν επρόκειτο ποτέ να δοκιμάσει την υποτιθέμενη υποστήριξή του για επανέναρξη των συνομιλιών. Αν μπλόφαρε, δεν υπήρχε κίνδυνος να αποκαλούσε ποτέ μπλόφα ο Τατάρ. Τώρα, ο Erhurman θα μπορούσε να μπλοφάρει, με την υποστήριξη του Ερντογάν, αλλά θα τολμούσε ο Χριστοδουλίδης να το αποκαλέσει;
