Καθώς ο ναυτιλιακός τομέας της Κύπρου προχωρούσε βαθύτερα στο 2025, η συζήτηση γύρω από τον κλάδο μετατοπίστηκε αποφασιστικά πέρα από τις ταξινομήσεις χωρητικότητας και σημαίας, προς ζητήματα βιωσιμότητας, συνεργασίας και μακροπρόθεσμης αξιοπιστίας.
Μια σειρά από συνεντεύξεις που δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους κατέγραψε τον τρόπο με τον οποίο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και τα στελέχη του κλάδου βλέπουν αυτή τη μετάβαση να εξελίσσεται και τις πιέσεις που διαμορφώνουν την πορεία που ακολουθεί.
Σε συνέντευξή της στην Cyprus Mail, η Μαρίνα Χατζημανώλη, αναπληρώτρια υπουργός Ναυτιλίας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, περιέγραψε τη ναυτιλία ως στρατηγικό πυλώνα που πρέπει να εξελιχθεί χωρίς να χάσει τον ανθρώπινο πυρήνα της.
Μίλησε για την ανάπτυξη του μητρώου και τα πράσινα κίνητρα παράλληλα με την ευημερία των ναυτικών, την εκπαίδευση και την ένταξη του φύλου, υποστηρίζοντας ότι η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα δεν αλληλοαποκλείονται.
Η Κύπρος, είπε, τοποθετείται ως αξιόπιστος θαλάσσιος εταίρος και γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα καθώς προετοιμάζεται να θέσει τη ναυτιλία ψηλά στην ατζέντα της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026.
Αυτή η εξωστρεφής προσέγγιση επαναλήφθηκε σε μια ξεχωριστή συνέντευξη που εξέταζε την Κύπρο, την Ινδία και μια ζωή που διαμορφώθηκε από τη ναυτιλία, όπου ο Sunil Kapoor αναλογίστηκε τον ρόλο της εμπιστοσύνης και των μακροπρόθεσμων σχέσεων στο θαλάσσιο εμπόριο.
Η ναυτιλία, είπε, χτίζεται σε δεκαετίες και όχι σε κύκλους, με την αξιοπιστία της Κύπρου να στηρίζεται όχι μόνο στο νομικό πλαίσιο και το μητρώο της, αλλά και στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται σε αυτήν.
Επεσήμανε την αυξανόμενη σημασία της ψηφιοποίησης και των κινήτρων βιωσιμότητας για τη διατήρηση της Κύπρου ανταγωνιστική, ενώ υπογράμμισε ότι η ευκολία της επιχειρηματικής δραστηριότητας εντέλει εξαρτάται από την εμπιστοσύνη και τη συνέχεια.
Η ισορροπία μεταξύ φιλοδοξίας και ρεαλισμού ήταν κεντρικό θέμα σε μια συνέντευξη για τη συνεργασία, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την πορεία της κυπριακής ναυτιλίας με τον Ανδρέα Νεοφύτου, πρόεδρο του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (CSC).
Ο Νεοφύτου προειδοποίησε ότι η απεξάρτηση από τις ανθρακούχες εκπομπές παραμένει η πιο απαιτητική πρόκληση του κλάδου, τονίζοντας ότι η πρόοδος πρέπει να είναι παγκόσμια και εφικτή εάν δεν υπονομεύεται η ανταγωνιστικότητα.
Υποστήριξε ότι η δύναμη της Κύπρου έγκειται στη στενή συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και στην ενεργό παρουσία στη διεθνή λήψη αποφάσεων, διασφαλίζοντας ότι η ρύθμιση αντικατοπτρίζει τις επιχειρησιακές πραγματικότητες.
Μια τέταρτη συνέντευξη, που εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο το ESG και η καινοτομία ξαναγράφουν τη ναυτιλία της Ανατολικής Μεσογείου, τόνισε πώς η βιωσιμότητα έχει μετατραπεί από μια άσκηση συμμόρφωσης σε μια στρατηγική κινητήρια δύναμη.
Μιλώντας στην Cyprus Mail, ο Δημήτρης Λεμεσιανός είπε ότι οι εκτιμήσεις της ESG διαμορφώνουν πλέον τις επενδυτικές αποφάσεις, τη λειτουργική συμπεριφορά και την εταιρική κουλτούρα σε ολόκληρο τον κλάδο.
Ενώ τα βιοκαύσιμα και τα ψηφιακά εργαλεία προσφέρουν βραχυπρόθεσμες λύσεις, προειδοποίησε ότι η μετάβαση στη ναυτιλία με μηδενικές εκπομπές άνθρακα θα εξαρτηθεί από τη σαφήνεια της πολιτικής, το κόστος και τη συντονισμένη παγκόσμια δράση.
Συνολικά, αυτές οι συνομιλίες πλαισίωσαν ένα έτος κατά το οποίο η κυπριακή ναυτιλία επιδίωξε να συμβιβάσει την περιβαλλοντική φιλοδοξία με την εμπορική ανθεκτικότητα και την περιφερειακή προσέγγιση με την παγκόσμια ευθύνη.
Σε αυτό το πλαίσιο της μετάβασης, της πίεσης και της ανανεωμένης διεθνούς δέσμευσης, η ναυτιλιακή βιομηχανία της Κύπρου κατέγραψε θεσμικά ορόσημα, διπλωματική προσέγγιση και συνεχείς προσπάθειες για την προβολή επιρροής πολύ πέρα από το μέγεθος του νησιού.
Τον Ιανουάριο, το CSC επιβεβαίωσε ότι ο γενικός διευθυντής του, Θωμάς Καζάκος, διορίστηκε γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (ICS), και έγινε ο πρώτος Κύπριος που ηγείται του παγκόσμιου οργανισμού.
Ο διορισμός είχε ανακοινωθεί στις 18 Δεκεμβρίου 2024, με τη θητεία του να ξεκινά την 1η Απριλίου 2025. Το επιμελητήριο ανέφερε ότι ο Καζάκος επιλέχθηκε ομόφωνα από το συμβούλιο του ICS από διεθνώς αναγνωρισμένους υποψηφίους, αποκαλώντας το ορόσημο για την Κύπρο, δεδομένου του παγκόσμιου φωνητικού ρόλου του ICS ως ηγετικό ρόλο στη ναυτιλία.
Σε παράλληλο μήνυμα υποστήριξης από την ευρύτερη επιχειρηματική κοινότητα, η Keve εξέδωσε μια συγχαρητήρια δήλωση, περιγράφοντας τον διορισμό ως ένα ξεχωριστό επίτευγμα για τον Καζάκο προσωπικά και για την κυπριακή ναυτιλία ευρύτερα.
Ο Φεβρουάριος έφερε μια ξεκάθαρη τροχιά αποστολής με βάση την εξωτερική πολιτική. Η υφυπουργός Ναυτιλίας Μαρίνα Χατζημανώλης ταξίδεψε στη Ντόχα από τις 4 έως τις 6 Φεβρουαρίου, μετά από πρόσκληση του υπουργού Μεταφορών του Κατάρ, με συνομιλίες με επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις θαλάσσιες υποδομή και την ευρύτερη συνεργασία σε ολόκληρο τον τομέα.
Περίπου την ίδια περίοδο, η Κύπρος έσπρωξε επίσης βαθύτερα στον Κόλπο. Ο Χατζημανώλης υπέγραψε δύο μνημόνια συμφωνίας στο Μουσκάτ με το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Τεχνολογίας Πληροφορικής του Ομάν, που καλύπτουν τη θαλάσσια συνεργασία και την αμοιβαία αναγνώριση πιστοποιητικών ικανότητας για αξιωματικούς εμπορικών πλοίων, ενώ υπογράμμισε την πρόθεση να συνεργαστούν τόσο διμερώς όσο και στο πλαίσιο διεθνών ναυτιλιακών οργανώσεων.
Μέχρι τον Μάρτιο, η ατζέντα επεκτάθηκε στις δεξιότητες, την ανταγωνιστικότητα και την πρόκληση του εργατικού δυναμικού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ναυτιλίας στις Βρυξέλλες, στις 19–20 Μαρτίου, ο Χατζημανώλης συμμετείχε σε ένα πάνελ σχετικά με το χάσμα δεξιοτήτων, επιχειρηματολογώντας για προγράμματα κατάρτισης και πρωτοβουλίες πολιτικής για την αντιμετώπιση των αναμενόμενων ελλείψεων.
Στο ίδιο πλαίσιο, τόνισε αυτό που σε επίσημη ανακοίνωση περιγράφεται ως «θεμελιώδης ρόλος των γυναικών στη ναυτιλία».
Στο εσωτερικό, το υφυπουργείο όξυνε επίσης την πλευρά της «συμμετοχικότητας» της πολιτικής. Μια συνέντευξη Τύπου στο Προεδρικό Μέγαρο, με οικοδεσπότη τον Χατζημανώλη και την Επίτροπο για την Ισότητα των Φύλων, Τζόζι Χριστοδούλου, ξεκίνησε μια εκστρατεία «Γυναίκες στη Ναυτιλία», με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ανάδειξη του αυξανόμενου ρόλου των γυναικών στον κλάδο.
Ο Χατζημανώλης ευχαρίστησε τη Δέσποινα Θεοδοσίου Παναγιώτου, την Έλπη Πετράκη, τη Natalia Bury Loyal, την Παυλίνα Παναγιώτου και τη Βερόνικα Αγκάθα Πούπου για την εμφάνισή τους στο βίντεο της καμπάνιας, χαρακτηρίζοντάς τους ως πρότυπα, ενώ συνέδεσε την πρωτοβουλία με τις προτεραιότητες του Προέδρου Νικολίδηκου.
Η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα ανέβηκαν επίσης στη λίστα. Η Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας της Κύπρου, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας και την Εθνική Διεύθυνση Κυβερνοασφάλειας του Ισραήλ, φιλοξένησε ένα συνέδριο ναυτιλιακής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο με τίτλο «Χαρτογράφηση ενός νέου μαθήματος: υπέρβαση των θαλάσσιων προκλήσεων», στο οποίο συμμετείχαν περίπου 70 συμμετέχοντες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Η εκδήλωση περιελάμβανε εκπροσώπηση από την Πρεσβεία των ΗΠΑ, τη Βρετανική Ύπατη Αρμοστεία και τη Mandiant, που αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο η κυβερνοασφάλεια έχει γίνει κύριος λειτουργικός κίνδυνος στη ναυτιλία.
Ο Απρίλιος διαμορφώθηκε από την προσπάθεια της Κύπρου να προβάλει τη ναυτιλιακή της «μάρκα» διεθνώς. Την 1η Απριλίου τέθηκε σε ισχύ η νέα θητεία του Καζάκου στο ICS, ενώ ο μήνας διεξήχθη επίσης το 3ο Capital Link Cyprus Business Forum στη Νέα Υόρκη, με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να εκφωνεί την κεντρική ομιλία στο Metropolitan Club και ανώτερους υπουργούς, συμπεριλαμβανομένου του Χατζημανώλη, στη λίστα ομιλητών.
Σε μια σχετική ώθηση, ο Χατζημανώλης ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη από τις 3 έως τις 5 Απριλίου, μιλώντας στις 4 Απριλίου στο φόρουμ και προωθώντας το ναυτιλιακό σύμπλεγμα και το μητρώο της Κύπρου.
Επισήμανε την ανταγωνιστικότητα του συστήματος φορολογίας χωρητικότητας και περιέγραψε απτά αποτελέσματα: αύξηση 18% στο μητρώο τους τελευταίους δεκαέξι μήνες και 15% αύξηση σε εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο καθεστώς φορολογίας χωρητικότητας.
Ξεχωριστά, το Υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου ανέφερε ότι συμμετείχε στο Sea Asia 2025 με κυπριακό περίπτερο, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας και το Κυπριακό Κέντρο Εμπορίου στο Πεκίνο, λέγοντας ότι το περίπτερο προσέλκυσε σημαντικό ενδιαφέρον από στελέχη επιχειρήσεων που αναζητούσαν πληροφορίες για την Κύπρο ως ναυτιλιακό και επιχειρηματικό κόμβο.
Το ίδιο διεθνές σκηνικό τροφοδότησε ένα πιο στοχαστικό νήμα γύρω από τη μετάβαση του Καζάκου. Σε συνέντευξή του, μίλησε για βασικούς σταθμούς για την κυπριακή ναυτιλία εδώ και τρεις δεκαετίες, την αξία της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και τις ευθύνες της εκπροσώπησης πάνω από το 80 τοις εκατό του παγκόσμιου εμπορικού στόλου.
Καθόρισε το χρονοδιάγραμμα ως δύσκολο, με τις πιέσεις για την απεξάρτηση και την ψηφιοποίηση να αυξάνονται, παράλληλα με ένα ολοένα και πιο προστατευτικό πολιτικό κλίμα.
Με τα δικά του λόγια, μετά από «33 χρόνια στο Επιμελητήριο και 30 ως Γενικός Διευθυντής», είπε ότι είχε συσσωρεύσει βαθιά εξειδικευμένη γνώση στη θαλάσσια πολιτική και τη διοίκηση ναυτιλιακών οργανισμών.
Στη συνέχεια, η Μέι έδωσε έμφαση στην πορεία πολιτικής της ΕΕ και στην προσέγγιση της Κύπρου στη βόρεια Ευρώπη. Ο Hadjimanolis ταξίδεψε στο Szczecin, στην Πολωνία, για επίσκεψη εργασίας, παρακολουθώντας το ανεπίσημο συμβούλιο υπουργών της ΕΕ που είναι αρμόδιοι για τη ναυτιλία υπό την πολωνική Προεδρία της ΕΕ και παρέχοντας μια κεντρική ομιλία στο 11ο Διεθνές Ναυτιλιακό Συνέδριο στις 15-16 Μαΐου.
Στη συνέχεια, η Κύπρος είπε ότι προέτρεψε τους ομολόγους της να διαφυλάξουν την ευρωπαϊκή ναυτιλιακή ανταγωνιστικότητα και να επικεντρωθούν στην προσέλκυση ειδικευμένων επαγγελματιών, καθώς η συνάντηση ολοκληρώθηκε με την υιοθέτηση της Διακήρυξης του Szczecin, με στόχο την ενίσχυση της ναυτιλιακής, ναυπηγικής και ναυτιλιακής ικανότητας της ΕΕ στο πλαίσιο της Στρατηγικής Βιομηχανικής Ναυτιλίας.
Στο περιθώριο, είχε διμερείς συναντήσεις με τον υφυπουργό της Ελλάδας Στέφανο Γίκα, την υπουργό της Νορβηγίας Marianne Sivertsen Naess και την υπουργό της Ισλανδίας Eyjolfur Armannsson.
Αργότερα τον Μάιο, η ναυτιλία κατείχε εξέχουσα θέση στο διευρυνόμενο διμερές πρόγραμμα της Κύπρου με τη Φινλανδία. Ο Χατζημανώλης συμμετείχε στην αντιπροσωπεία του προέδρου στο Ελσίνκι από τις 21 έως τις 23 Μαΐου συμμετέχοντας σε ένα επιχειρηματικό ναυτιλιακό φόρουμ και πραγματοποιώντας διμερή συνάντηση με τη Minna Kivimaki, γενική διευθύντρια της Φινλανδίας στο Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών.
Μια κοινή δήλωση απαριθμούσε τομείς συνεργασίας που καλύπτουν την ψηφιοποίηση, τα εναλλακτικά καύσιμα, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τη ναυτική εκπαίδευση και την ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της συμμετοχής των γυναικών.
Ο Keve ανέφερε επίσης ότι διοργάνωσε μια επιχειρηματική αποστολή στο Ελσίνκι παράλληλα με την επίσκεψη του προέδρου, με συναντήσεις B2B επικεντρωμένες στη ναυτιλία και τη ναυτιλιακή τεχνολογία.
Το φόρουμ συνδέθηκε επίσης με τον συνεχή διάλογο που ξεκίνησε για πρώτη φορά τον Μάρτιο στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ναυτιλίας με τον υπουργό της Φινλανδίας Lulu Ranne, ενώ η κυπριακή αντιπροσωπεία περιόδευσε το υπεράκτιο περιπολικό σκάφος Turva της Φινλανδίας που φιλοξενείται από τη Συνοριακή Φρουρά.
Οι αρχές του καλοκαιριού επανέφεραν στο επίκεντρο την ιστορία της «συνδεσιμότητας» μέσω της ανανεωμένης ακτοπλοϊκής σύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας. Τα στοιχεία έδειξαν 7.719 επιβάτες είχαν ήδη κρατήσει θέσεις για τη σεζόν 2025, με τις κρατήσεις ελαφρώς υψηλότερες από την Ελλάδα προς την Κύπρο σε σχέση με την αντίθετη κατεύθυνση.
Το Daleela, που εκμεταλλεύεται από την Scandro Holding Ltd, αναφέρθηκε ότι πλησιάζει το πλήρες σε 22 δρομολόγια του, σημειώνοντας σταθερή ζήτηση από την επιστροφή του δρομολογίου το 2022 μετά από παύση 21 ετών.
Όταν το δρομολόγιο ξανάρχισε με αναχώρηση από τη Λεμεσό για τον Πειραιά, ο Χατζημανώλης περιέγραψε το πλοίο ως τη μόνη θαλάσσια σύνδεση μεταξύ των δύο χωρών και είπε ότι η ζήτηση συνέχισε να αυξάνεται.
Η σεζόν του 2025 είχε παραταθεί έως το 2027 με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου και είπε ότι το δρομολόγιο, με την υποστήριξη 5,5 εκατομμυρίων € σε ετήσια στήριξη ως υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος, προσέφερε μια εναλλακτική λύση για ταξιδιώτες που δυσκολεύονται με τα αεροπορικά ταξίδια.
Η εκτόξευση μετέφερε 187 επιβάτες, 66 οχήματα, 36 μοτοσικλέτες και 8 κατοικίδια, με περισσότερα από 6.500 εισιτήρια να έχουν ήδη κλείσει για τη σεζόν και περίπου 2.000 οχήματα ταξινομημένα. Τα δρομολόγια του Αυγούστου αναφέρθηκαν ως πλήρως κρατημένα, με περιορισμένο χώρο που απομένει τον Ιούνιο και τον Ιούλιο και ένα τελευταίο ταξίδι έχει προγραμματιστεί για 2 Σεπτεμβρίου.
Μέχρι τα μέσα του έτους, η Κύπρος πίεσε επίσης με το «cluster building» στο εσωτερικό.
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας δήλωσε ότι ενσωμάτωσε στις δραστηριότητές του δραστηριότητες προώθησης της ισότητας των φύλων, ευθυγραμμίζοντας με τον σχετικό Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και υποστηρίζοντας εκστρατείες, καθοδήγηση και εκπαίδευση.
Επισήμανε επίσης δύο υποτροφίες μεταπτυχιακών σπουδών: μία για το MSc in Maritime Affairs στο Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Πανεπιστήμιο στη Σουηδία και μια άλλη για ένα LL.M στο Διεθνές Ναυτικό Δίκαιο στο IMLI στη Μάλτα.
Σε μια περαιτέρω ένδειξη για τη θεσμοθέτηση αυτού του έργου, το υφυπουργείο ανακοίνωσε την έναρξη του δεύτερου Βραβείου Ισότητας των Φύλων στην Κυπριακή Ναυτιλία για το 2025, μετά από απόφαση του υπουργικού συμβουλίου να γίνει το βραβείο ετήσιος θεσμός, που απονεμήθηκε εκ μέρους του προέδρου κατά την Παγκόσμια Ημέρα για τις Γυναίκες στη Ναυτιλία.
Ταυτόχρονα, η εγχώρια ατζέντα των «παξιμάτων» παρέμεινε ορατή. Προχώρησαν τα σχέδια για μια νέα έδρα υφυπουργείου στο χώρο του πρώην εργοστασίου Νεμίτσας στη Λεμεσό, αν και το χρονοδιάγραμμα παρέμεινε αβέβαιο λόγω των απαιτούμενων εγκρίσεων από πολλά τμήματα, συμπεριλαμβανομένου του αναπτυξιακού σχεδιασμού και του περιβάλλοντος.
Ξεχωριστά, το Eurogate Limassol περιέγραψε σχέδια για επέκταση της χωρητικότητας αποθήκευσης τερματικών εμπορευματοκιβωτίων κατεδαφίζοντας μία από τις δύο αποθήκες προ-ιδιωτικοποίησης, λέγοντας ότι η κίνηση θα απελευθερώσει 10.000 έως 15.000 τετραγωνικά μέτρα και θα αυξήσει τη χωρητικότητα αποθήκευσης κατά 15-20% περίπου, ενώ οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν σε 20 6 μήνες περίπου.
Μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού, τα εξωτερικά μηνύματα της Κύπρου έγερναν όλο και περισσότερο στα πρότυπα εργασίας και την ευημερία των ναυτικών. Σε εκδηλώσεις που συνδέονται με τη Διεθνή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές στη Λεμεσό, ο Χατζημανώλης είπε ότι η ευημερία των ναυτικών ήταν στην κορυφή των προτεραιοτήτων του υπουργείου και ότι, κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026, αναμένεται μια δήλωση για την εκπαίδευση των ναυτικών και την ενίσχυση της ένταξης των γυναικών στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης, μιλώντας στο ITF Maritime Roundtable, χαρακτήρισε επίσης την Κύπρο ως κορυφαίο ναυτιλιακό κέντρο με σύγχρονο νηολόγιο, δυναμικά λιμένες και ένα ισχυρό δίκτυο logistics, ενώ κάλεσε για συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων για τη διασφάλιση μιας δίκαιης και βιώσιμης βιομηχανίας.
Ο Σεπτέμβριος ενίσχυσε το μήνυμα ότι η Κύπρος χτίζει επιρροή πολύ πέρα από την ΕΕ. Ο Χατζημανώλης ταξίδεψε στη Τζέντα στις 3-4 Σεπτεμβρίου για το 2ο Συνέδριο Αειφόρου Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, όπου η Κύπρος δήλωσε ότι ήταν η η μόνη υπουργός της ΕΕ στο πάνελ υψηλού επιπέδου.
Η επίσκεψη, που πραγματοποιήθηκε μετά από πρόσκληση του Υπουργού Μεταφορών και Εφοδιαστικής Αλυσίδας της Σαουδικής Αραβίας, πλαισιώθηκε ως ένδειξη της αξιοπιστίας της Κύπρου στον Κόλπο και της δέσμευσής της στην καινοτομία, τη συμπερίληψη και τη διεθνή δέσμευση, με έμφαση στην πολυμερή συνεργασία μέσω του ΙΜΟ και άλλων φόρουμ.
Την ίδια περίοδο, αναχώρησε επίσης για τη London International Shipping Week 2025, σχεδιάζοντας να συμμετάσχει στο Capital Link Shipping & Marine Services Forum και να εκφωνήσει μια ομιλία με τίτλο «When Women Lead» σε εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από το WISTA UK και το Seatrade Maritime News, ενώ παρέθεσε δεξίωση στην Ύπατη Αρμοστεία της Κύπρου.
Μια άλλη επίσκεψη εργασίας στο Λονδίνο επικεντρώθηκε στους διμερείς ναυτιλιακούς δεσμούς με το Ηνωμένο Βασίλειο και την εκστρατεία της Κύπρου για επανεκλογή στο Συμβούλιο του ΙΜΟ, συμπεριλαμβανομένης μιας διμερούς συνάντησης με τον υπουργό Ναυτιλίας του Ηνωμένου Βασιλείου Mike Kane και συζήτηση κοινών πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας των ναυτιλιακών διοικήσεων.
Ο Οκτώβριος έγινε το κέντρο βαρύτητας του έτους για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και τις ρυθμιστικές πολιτικές. Εν όψει της Έκτακτης Συνόδου MEPC του ΙΜΟ από τις 14 έως τις 17 Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι η ΕΕ υποστηρίζει φιλόδοξα παγκόσμια μέτρα σε επίπεδο ΙΜΟ για την απαλλαγή της ναυτιλίας και τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού διεθνώς, σηματοδοτώντας ότι η πρόοδος στον ΙΜΟ θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται τα εργαλεία πολιτικής της ΕΕ.
Η ναυτιλιακή κοινότητα της Κύπρου, ωστόσο, έδειξε και την εσωτερική της συζήτηση.
Η Ένωση Κυπριακών Εφοπλιστών (CUS) κάλεσε τα κράτη μέλη της ΕΕ και την κυπριακή κυβέρνηση να καταψηφίσουν το προτεινόμενο πλαίσιο Net-Zero, υποστηρίζοντας ότι χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για συναίνεση και προειδοποίηση για οικονομικές και πληθωριστικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα για τις ΜΜΕ.
Ταυτόχρονα, η CSC υποστήριξε μια κοινή δήλωση επτά μεγάλων διεθνών ναυτιλιακών οργανισμών προτρέποντας τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν το Net-Zero Framework, τονίζοντας τη διάκριση μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του κλάδου σχετικά με τον τρόπο εξισορρόπησης της ταχύτητας, κόστους και της ανταγωνιστικότητας.
Η διμερής συνεργασία με βασικούς περιφερειακούς εταίρους προχώρησε επίσης τον Οκτώβριο. Η Κύπρος και η Αίγυπτος πραγματοποίησαν την πρώτη συνάντηση της Μικτής Ναυτιλιακής Επιτροπής τους στη Λεμεσό στις 15–16 Οκτωβρίου, ενεργοποιώντας τη Συμφωνία Εμπορικής Ναυτιλίας που υπογράφηκε το 2006.
Η επιτροπή, της οποίας συμπροεδρεύονταν ο Στέλιος Χιμώνας και ο Αντιναύαρχος της Αιγύπτου Nihad Shaheen, παρουσιάστηκε ως μόνιμη πλατφόρμα διαλόγου και συντονισμού σε θαλάσσια θέματα και ως πρακτικό εργαλείο για την εμβάθυνση της μακροπρόθεσμης σχέσης των δύο χωρών.
Το τελευταίο τρίμηνο διευρύνθηκε ξανά, συνδυάζοντας τη διπλωματία, τα δεδομένα απόδοσης του κλάδου και τις ανησυχίες για την ασφάλεια. Η Κύπρος γιόρτασε την 65η επέτειο της ανεξαρτησίας με μια εκδήλωση στο Λονδίνο, όπου ο Χατζημανώλης μίλησε για τις προσπάθειες επανένωσης, τον περιφερειακό ρόλο της Κύπρου και τη στρατηγική αξία της ναυτιλίας, ενώπιον ενός κοινού που περιλάμβανε αξιωματούχους που συνδέονται με τον ΙΜΟ και διπλωματικούς, επιχειρηματίες και εκπροσώπους της διασποράς.
Στο Τουρκμενιστάν, το υφυπουργείο ανέφερε επίσης τη συμμετοχή της Χατζημανώλης στην 3η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις μεσόγειες αναπτυσσόμενες χώρες (LLDC3) στην Awaza, όπου υποστήριξε το Πρόγραμμα Δράσης Awaza και τόνισε τη χωρίς αποκλεισμούς, ανθρωποκεντρική ανάπτυξη που ωφελεί τις γυναίκες και τους νέους.
Καθώς η χρονιά προχωρούσε, οι «σκληροί αριθμοί» της ναυτιλίας τέθηκαν στο τραπέζι. Η έρευνα διαχείρισης πλοίων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) έδειξε έσοδα 978 εκατομμυρίων ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2025, που ισοδυναμούν με 5,5 τοις εκατό του ΑΕΠ εξαμήνου και 6,7 τοις εκατό υψηλότερα από το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Τα δεδομένα έδειξαν επίσης συγκέντρωση του κλάδου: 27 τοις εκατό των εταιρειών αντιπροσώπευαν 85 τοις εκατό των συνολικών εσόδων, ενώ η κατανομή εσόδων περιλάμβανε το 31 τοις εκατό των επιχειρήσεων μεταξύ 2 και 20 εκατομμυρίων ευρώ και άλλο 31 τοις εκατό πάνω από 20 εκατομμύρια ευρώ. Η CSC χαιρέτισε τα ευρήματα, περιγράφοντας τη διαχείριση πλοίων ως έναν δυναμικό πυλώνα που δημιουργεί αξία, θέσεις εργασίας και διεθνές κύρος.
Ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος έφεραν τις θεσμικές «σημειώσεις τέλους» της χρονιάς.
Ο ΙΜΟ επιβεβαίωσε τη σύνθεση του επόμενου 40μελούς Συμβουλίου του, με την Κύπρο να εξασφαλίζει μια θέση στην Κατηγορία (γ). Το νέο Συμβούλιο επρόκειτο να συνέλθει για την 136η σύνοδό του στις 4 Δεκεμβρίου, όταν θα επιλεγόταν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος για τη διετία 2026–2027.
Με το ίδιο προοπτικό πνεύμα, ο Χατζημανώλης είπε ότι η Λεμεσός θα φιλοξενήσει σημαντικές θαλάσσιες εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026, με τη ναυτιλία μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων της κυβέρνησης.
Περιέγραψε τη Maritime Cyprus ως καθιερωμένο θεσμό και είπε ότι η έκδοση του 2025 ξεπέρασε τις προσδοκίες, βοηθούμενη από την παρουσία πλοιοκτητών, ρυθμιστικών αρχών και διεθνών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του γενικού γραμματέα του ΙΜΟ και δύο επιτρόπων της ΕΕ.
Αυτή η ευρύτερη ιστορία Maritime Cyprus 2025, που διασχίζει τους επόμενους μήνες του έτους, πλαισίωσε επίσης την προσπάθεια της Κύπρου να τοποθετηθεί ως γέφυρα μεταξύ των περιοχών.
Το συνέδριο άνοιξε στη Λεμεσό με θέμα «Ξεκλειδώνοντας το Μέλλον της Ναυτιλίας», προσελκύοντας περισσότερους από 1.000 αντιπροσώπους από 35 χώρες.
Η Himonas περιέγραψε την εκδήλωση, που πραγματοποιείται από το 1989, ως ένα σημείο συνάντησης για όσους κυβερνούν, ρυθμίζουν, καινοτομούν και πλοηγούνται, όπου ο τομέας αντιμετωπίζει συλλογική απανθρακοποίηση, ψηφιακή και γεωπολιτική αβεβαιότητα.
Ο Χατζημανώλης είπε στους αντιπροσώπους ότι η καρδιά της διεθνούς ναυτιλίας χτυπά δυνατά στην Κύπρο και καλωσόρισε τους υπουργούς ομολόγους.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Απόστολος Τζιτζικώστας, μιλώντας στο συνέδριο, είπε ότι η Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ το 2026 θα είναι αποφασιστική για την πολιτική μεταφορών και ότι η Κύπρος θα συμβάλει στη διαμόρφωση της θαλάσσιας βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, της στρατηγικής για τα λιμάνια της ΕΕ και του πακέτου Military Mobility, ενώ επίσης επεσήμανε μια αναμενόμενη Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τον Τουρισμό μέχρι το Πάσχα.
Στο υψηλού επιπέδου υπουργικό πάνελ της διάσκεψης, «Winds of Change: Υπουργοί στο τιμόνι του Ναυτιλιακού Μετασχηματισμού», υπουργοί από την Κύπρο, την Ελλάδα, το Μπαχρέιν και το Κατάρ υποστήριξαν την ευθυγράμμιση της περιφερειακής πολιτικής και την ισχυρότερη συνεργασία μέσω πλατφορμών όπως ο ΙΜΟ.
Παράλληλα με το πρόγραμμα του συνεδρίου, το CSC διοργάνωσε δεξίωση στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 800 προσκεκλημένοι, όπου ο πρόεδρός του Ανδρέας Νεοφύτου περιέγραψε τη ναυτιλία ως τον ακρογωνιαίο λίθο της εθνικής οικονομίας.
Σε δείπνο στο Προεδρικό Μέγαρο για την έναρξη του συνεδρίου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι ένας από τους βασικούς στόχους της κυβέρνησης, η ποιοτική ενίσχυση του κυπριακού μητρώου, επιτεύχθηκε, αναφέροντας μια αύξηση που πλησιάζει το είκοσι τοις εκατό τα τελευταία δύο χρόνια.
Αργότερα ενίσχυσε το ίδιο μήνυμα στην 36η Ετήσια Γενική Συνέλευση της CSC στη Λεμεσό, όπου η πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου περιέγραψε τη ναυτιλία ως στρατηγικό πυλώνα και πηγή εθνικής υπερηφάνειας, ενώ είπε επίσης ότι η θαλάσσια κληρονομιά της Κύπρου θα αποκατασταθεί πλήρως μόνο όταν η κυπριακή σημαία ελευθερωθεί ξανά από τη σημαία της Κύπρου. και Κερύνεια.
Η Ετήσια Γενική Συνέλευση ήταν επίσης το σκηνικό για μια μετάβαση ηγεσίας, με τον Ανδρέα Νεοφύτου να διορίζεται πρόεδρος της CSC στα τέλη Μαΐου, και για το ευρύτερο πλαίσιο της κυβέρνησης στην Προεδρία της ΕΕ, καθώς ο Χριστοδουλίδης είπε ότι η ναυτιλία θα ήταν μεταξύ των βασικών προτεραιοτήτων της Κύπρου το 2026 και επεσήμανε ξανά την αύξηση του μητρώου και την αύξηση κατά 15% του φορολογικού συστήματος.
Η χρονιά έκλεισε με τις παγκόσμιες προκλήσεις της ναυτιλίας να φαίνονται πιο έντονες, όχι πιο ήπιες. Η ICS δήλωσε απογοητευμένη μετά την αποτυχία της έκτακτης συνόδου MEPC του IMO να καταλήξει σε συμφωνία για ένα Net-Zero Framework, με τον Kazakos να προειδοποιεί ότι ο κλάδος χρειάζεται σαφήνεια για να κάνει τις επενδύσεις που απαιτούνται για την απεξάρτηση του άνθρακα σύμφωνα με τη στρατηγική του IMO GHG και επιμένοντας ότι ο IMO παραμένει το σωστό όργανο για την εφαρμογή παγκόσμιων κανόνων για μια παγκόσμια βιομηχανία.
Εν τω μεταξύ, στο Seatrade Maritime Crew Connect Global στη Μανίλα, ο Καζάκος υποστήριξε ότι οι ναυτικοί πρέπει να είναι σε θέση να εκτελούν τα καθήκοντά τους χωρίς να διακινδυνεύουν τη ζωή τους, περιγράφοντας ένα παγκόσμιο εμπορικό τοπίο «που μετατοπίζεται κάτω από τα πόδια μας» καθώς ο προστατευτισμός αυξάνεται και η συνεργασία εξασθενεί.
Οι φωνές της βιομηχανίας επεσήμαναν επίσης αυξανόμενες επιχειρησιακές απειλές, συμπεριλαμβανομένων σκόπιμων εκτοξεύσεων πυραύλων, επιθέσεων με drone και πλαστογράφησης GPS, και τη συνεχιζόμενη εργασία για ενημερωμένες βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης και εργαλεία πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
Ακόμη και η περιβαλλοντική διακυβέρνηση στο εσωτερικό εντάχθηκε στην ίδια συζήτηση για την «ικανότητα και τον συντονισμό». Η Κύπρος κινήθηκε προς αυστηρότερη εποπτεία της θαλάσσιας ρύπανσης στον κόλπο της Λεμεσού, με σχέδια για μια Μονάδα Εποπτείας και Συντονισμού Αντιμετώπισης Ρύπανσης (PRSCU) υπό την Υφυπουργείο Ναυτιλίας που θα τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2026.
Ο συντονισμός αναμενόταν να ανατεθεί στον Θεόδουλο Μεσημέρη, με αξιωματούχους να επισημαίνουν τη μακρόχρονη εμπειρία του στην περιβαλλοντική ρύθμιση, καθώς το κράτος αναζήτησε μια πιο ενοποιημένη απάντηση μετά από χρόνια κατακερματισμένης εποπτείας.
