Δεν είναι η πρώτη φορά που η επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη των βασανιστηρίων εκδίδει μια καταδικαστική έκθεση για τις κεντρικές φυλακές Λευκωσίας, εκφράζοντας «σοβαρές ανησυχίες» για τα «σοβαρά προβλήματα» που είδαν τα μέλη της όταν επισκέφτηκαν τον Απρίλιο. Παρόμοιες παρατηρήσεις έγιναν και στο παρελθόν, αλλά δεν έχει γίνει τίποτα για να βελτιωθούν τα πράγματα από τότε. Αν μη τι άλλο, η κατάσταση φαίνεται να χειροτερεύει με δύο κρατούμενους που σκοτώθηκαν στη φυλακή, ο ένας μόλις την περασμένη εβδομάδα.
Η έκθεση αποδίδει πολλά από τα προβλήματα στη «χρόνια έλλειψη αξιωματικών πρώτης γραμμής», η οποία οδηγεί σε «αδυναμία του προσωπικού των φυλακών να διασφαλίσει την ασφάλεια των κρατουμένων». Η έλλειψη, πρόσθεσε, είχε ως αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να πάρουν τον έλεγχο της φυλακής, αν και αυτό τέθηκε πιο διπλωματικά, η έκθεση έλεγε ότι «επέτρεπε σε ισχυρότερες ομάδες κρατουμένων να κυριαρχήσουν και να επιβάλουν άτυπες τιμωρίες, υπονομεύοντας την ασφάλεια και την τάξη».
Αυτό δεν ήταν κάτι νέο για όσους παρακολουθούν τις ειδήσεις εδώ. Κάθε φορά που υπάρχει ένα σοβαρό έγκλημα όπως ο φόνος, ένα από τα πρώτα μέρη που επισκέπτονται οι αστυνομικοί ανακριτές είναι οι κεντρικές φυλακές Λευκωσίας για να ανακρίνουν κατάδικους, που φέρονται να συνδέονται με τον εγκληματικό υπόκοσμο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει η εικασία ότι το έγκλημα σχεδιάστηκε και οργανώθηκε από κρατούμενους, αν και είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να κολλήσει οτιδήποτε σε κάποιον που εκτίει. Αυτό, ωστόσο, είναι ενδεικτικό της έλλειψης ελέγχου που έχουν οι σωφρονιστικές αρχές στις φυλακές. Ένα άλλο παράδειγμα έλλειψης ελέγχου είναι η συνεχής αποτυχία των σωφρονιστικών αρχών να αποτρέψουν τη χρήση κινητών τηλεφώνων από κρατούμενους. Εδώ και χρόνια οι αρχές προσπαθούν και αποτυγχάνουν.
Εκτός από την έλλειψη προσωπικού, η έκθεση εντόπισε επίσης την έντονη έλλειψη χώρου, ένα επίμονο πρόβλημα που υπήρχε εδώ και χρόνια και το οποίο όλοι γνωρίζουν. Έχει γίνει λόγος για την ανέγερση νέων φυλακών γιατί οι κεντρικές φυλακές Λευκωσίας είναι απομεινάρι της αποικιοκρατίας, αλλά καμία κυβέρνηση δεν έχει περάσει ακόμα από τα λόγια στη δράση. Ίσως αυτό συμβαίνει γιατί η κατασκευή και ο εξοπλισμός μιας σύγχρονης φυλακής θα κοστίσει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό, χωρίς να κερδίσει ψήφους. Κανείς δεν θα ψηφίσει πρόεδρο γιατί ξόδεψε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για μια νέα φυλακή, επομένως καμία κυβέρνηση δεν έχει δείξει πραγματικό ενδιαφέρον για την κατασκευή νέων φυλακών.
Ωστόσο, ο υπερπληθυσμός πρέπει να αντιμετωπιστεί γιατί μπορεί μόνο να επιδεινωθεί. Υπάρχουν, σύμφωνα με την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, περιπτώσεις τεσσάρων κρατουμένων να μένουν σε κελί έκτασης μικρότερης των έξι τετραγωνικών μέτρων, ενώ «μερικοί ανήλικοι κοιμούνται σε στρώματα στο πάτωμα σε μουχλιασμένα, καλυμμένα με γκράφιτι κελιά». Περισσότερα από τα μισά τετράγωνα της φυλακής «έλλειπαν σε εγκαταστάσεις υγιεινής στα κελιά», πράγμα που σήμαινε ότι οι κρατούμενοι δεν είχαν πρόσβαση στις τουαλέτες τη νύχτα.
Η κατασκευή νέων φυλακών είναι επιτακτική ανάγκη. Η κυβέρνηση πρέπει να βρει τα κεφάλαια για να πάρει τη μεγάλη απόφαση. Μια σύγχρονη, κατάλληλα εξοπλισμένη φυλακή θα ήταν ευκολότερη στη διαχείριση και οι αρχές των φυλακών θα ήταν σε καλύτερη θέση να ασκήσουν μεγαλύτερο έλεγχο στους καταδίκους.
