Συνέντευξη/Επιμέλεια: Ελένη Νεάρχου
Εδώ και εφτά χρόνια, το #potavristou συσπειρώνει πολίτες ανά το παγκόσμιο, με σκοπό την απομάκρυνση σκουπιδιών από τις ακτές. Η δράση #potavristou κατάφερε να αποσπάσει διεθνή βραβεία για την καινοτόμο σκέψη πίσω από αυτή τη δράση. Το #potavristou κατάφερε να συγκεντρώσει τη συμμετοχή 13,200 εθελοντών, από 1,670 τοποθεσίες παγκοσμίως, τα προηγούμενα έξι χρόνια. Φυσικά, το #potavristou δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς την ΑΚΤΗ, η οποία εδώ και 25 χρόνια, με τις διάφορες δράσεις της – συμπεριλαμβανομένου του #potavristou – δραστηριοποιείται στους τρεις άξονες της αειφορίας: Οικονομία, Κοινωνία και Περιβάλλον. Ιδρύθηκε από τα αδέρφια, Ξένια και Μιχάλη Λοϊζίδη, η οποίοι συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να προσφέρουν μέσω του οργανισμού τους, που στελεχώνεται τόσο από εθελόντες, όσο και από εργοδοτούμενο προσωπικό.
Πώς και πότε ξεκίνησε η δράση #potavristou;Το #potavristou ξεκίνησε πριν από εφτά χρόνια, το 2018. Καθόμασταν σε μια παρέα και συζητούσαμε για το ότι γεμίσαμε σκουπίδια. Μέσω του #potavristou καλούμε τον κόσμο όπου βλέπει σκουπίδια να τα μαζεύει, χωρίς να χρειάζεται να γίνονται οργανωμένοι καθαρισμοί παραλιών, λιμανιών, κλπ. Αυτό ήταν το σκεπτικό. Μιλώντας στην παρέα με τους φίλος μας, ο γνωστός, ο Γιώργος Ζερβίδης, που κάνει το branding και το marketing, σκέφτηκε το όνομα «potavristou». Έγινε και το design #potavristou με λατινικούς χαρακτήρες, κι έτσι δημιουργήθηκε το #potavristou, από μία παρέα της ΑΚΤΗΣ.
Είναι εντελώς διαδικτυακή εκστρατεία, γίνεται κάθε χρόνο τον Σεπτέμβρη, κι ζητάμε από τους συμμετέχοντες όπου και να βρίσκονται, ανά το παγκόσμιο, να μας στείλουν στα social media μας την τοποθεσία τους, τον αριθμό των σκουπιδιών και το είδος που μάζεψαν, πόσα άτομα ήταν μαζί, κι αν θέλουν να μας στείλουν και φωτογραφία. Στα έξι προηγούμενα χρόνια, χωρίς ιδιαίτερη διαφήμιση, έχουμε συμμετοχή 13,200 εθελοντών από 1,670 τοποθεσίες παγκοσμίως.
Πώς πετύχατε την εξάπλωση της δράσης σε όλη την Κύπρο, αλλά και έξω απ’ αυτήν. Είναι πολύ μεγάλο επίτευγμα το να συσπιρώσεις τόσα άτομα εθελοντικά για αυτόν τον σκοπό.Πραγματικά, κι είμαστε πάρα πολύ ενθουσιασμένοι! Με τις προσωπικές μας επαφές, επειδή η ΑΚΤΗ έχει συνεργάτες σε 50 χώρες, επικοινωνούσαμε μαζί τους, κάναμε στοχευμένες εκστρατείες στα social media, και να σημειωθεί, χωρίς χρηματοδότηση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί, ότι όλα αυτά έγιναν με εθελοντές.
Πόσο σημαντική είναι η συμβολή των εθελοντών στο έργο σας; Κάποιοι λένε ότι το να επικαλείσαι τον εθελοντισμό, αφαιρεί από τους θεσμούς την ανάληψη της ευθύνης και την επένδυση στην αμοιβή των ανθρώπων. Ποια η άποψη σας γύρω από αυτή τη θέση;Συμφωνώ απόλυτα μ’ αυτή τη θέση. Ο εθελοντισμός μπορεί να κατευθύνεται σε συγκεκριμένες δραστηριότητες. Για παράδειγμα το να κάνεις share στα social media κάτι, μπορείς να το κάνεις, και δεν το κάνουν πολλοί. Αυτός είναι ο λόγος που το #potavristou άνοιξε τόσο πολύ. Το να συμμετέχεις σε έναν καθαρισμό ακτής ή ποταμού, δε σημαίνει ότι αντικαθιστάς τις αρχές, ανάλογα με το γιατί και πώς προβάλλεται αυτός ο καθαρισμός.
Ο εθελοντισμός έχει όρια και έχει συγκεκριμένες δραστηριότητες. Δεν θα ζητήσουμε για παράδειγμα από επιστήμονες να μας κάνουν εθελοντικά μία έκθεση ή μία έρευνα, αυτό είναι αντιδεοντολογικό, το θεωρώ λάθος.
Δηλαδή, με την ΑΚΤΗ κάνουμε καθαρισμούς και λέμε για παράδειγμα πόσα μπουκάλια, πόσα πλαστικά βρήκαμε. Είναι δεδομένα που μαζεύουμε στο πλαίσιο αυτού που λέμε «Επιστήμη των Πολιτών» – Citizens’ Science. Σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούμε τις τοπικές αρχές, αντίθετα, βγάζουμε φωτογραφίες από μία παραλία που βρίσκεται εντός κάποιου δήμου. Έτσι βλέπεις ότι 50 εθελοντές σε μία ώρα, μάζεψαν 350 κιλά σκουπίδια, είναι μια πίεση προς τον δήμο.
Μετά την υλοποίηση της δράσης #potavristou, ποια είναι τα αποτελέσματα; Έχουν δημιουργηθεί δεδομένα με μετρήσιμα στοιχεία;Ναι, βεβαίως κι έχουν δημιουργηθεί δεδομένα. Τα φετινά ακόμα δεν τα βγάλαμε, επειδή τρέχει το πρόγραμμα. Έχουμε 95 περίπου τόνους σκουπιδιών απ’ όλο τον πλανήτη, που έχουν μαζευτεί στο πλαίσιο του #potavristou. Επίσης, το #potavristou έχει πάρει πάρα πολλές διεθνείς βραβεύσεις.
Τι σημαίνουν για εσάς ως ΑΚΤΗ και #poavristou αυτά τα βραβεία;Σημαίνει ότι η δράση αναγνωρίζεται. Η δράση #potavristou πήρε το βραβείο από το Ocean Conservancy, που είναι ο διεθνής οργανισμός για καθαρισμούς παραλιών, πολύ σπουδαίος οργανισμός. Πήραμε το πρώτο παγκόσμιο βραβείο για την καινοτόμο μας σκέψη, γιατί μ’ αυτό τον τρόπο, τον καιρό του κορωνοϊού, ο κόσμος μπορούσε να μαζεύει στοιχεία, να δραστηριοποιηθεί. Έχουμε απίστευτα δεδομένα από τον Σεπτέμβρη του Covid (2020). Απ’ εκεί και πέρα, πήραμε το βραβείο από το Mediterranean Information Office, το δίκτυο των μεσογειακών MKO για το περιβάλλον, και πάλι για την καινοτομία μας και τη μαζικότητα. Επίσης πήραμε το χάλκινο βραβείο των Carob Awards το 2024, που δίνεται για marketing στην Κύπρο, και το κερδίσαμε για την καινοτόμο εκστρατεία μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όλα αυτά τα βραβεία δείχνουν πόσο σημαντικές είναι οι δράσεις της κοινωνίας των πολιτών, όταν στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, όταν εμπλέκονται οι πολίτες στη διαδικασία της έρευνας, γι’ αυτό λέμε για την Επιστήμη των Πολιτών, κι εμείς στην ΑΚΤΗ δουλεύουμε πάρα πολύ με τους πολίτες, και τέλος, μας δίνουν μεγάλο κουράγιο. Δεν έχουμε υποστήριξη από το κράτος, άρα ό,τι γίνεται, είναι μέσα στην κοινωνία των πολιτών.
Μια από τις τρεις δράσεις για τις οποίες βραβεύτηκε φέτος η ΑΚΤΗ, το 2025, ήταν με το Βραβείο Ευρωπαίων Πολιτών, από το Europa Nostra. Αυτό το βραβείο ήρθε για πρώτη φορά στην Κύπρο. Δεν προβλήθηκε από τα μέσα, αλλά επί της ευκαιρίας να αναφέρουμε ότι πήγαμε στο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών κι έγινε μια πολύ λαμπρή τελετή με την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα μαζί μας και τη Europa Nostra. Ήταν πολύ μεγάλη τιμή, και είναι η πρώτη φορά που μια κυπριακή ΜΚΟ, παίρνει αυτό το βραβείο. Μία από τις δράσεις για την οποία πήραμε το βραβείο, ήταν το #potavristou – θεωρείται παγκόσμια, καινοτόμος δράση.
Με τι άλλες δράσεις ασχολείται σε ευρύτερο επίπεδο η ΑΚΤΗ, πέρα από το #potavristou;Η μία δράση που είναι πάρα πολύ γνωστή στην Κύπρο, είναι η «Τηγανοκίνηση». Η Τηγανοκίνηση είναι μια δράση που ξεκίνησε η ΑΚΤΗ το 2013 πιλοτικά. Τι είναι η Τηγανοκίνηση βασικά: Δίνουμε βαρέλια στα σχολεία και τα παιδιά φέρνουν το τηγανέλαιο από τα σπίτια τους. Η ΑΚΤΗ συλλέγει το λάδι και το πουλάμε στα δυιλιστήρια λαδιού, και τα έσοδα όλα πάνε πίσω στα σχολεία για να κάνουν πράσινες δράσεις όπως, τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, ενίσχυση των πράσινων σημείων τους, δημιουργία κήπων με αρωματικά φυτά. Γίνεται σε συνεργασία με τη Μονάδα Αειφόρου Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας αυτή η δράση. Αυτή τη στιγμή η Τηγανοκίνηση είναι σε 514 σχολεία σε όλη την Κύπρο, και το καραβάνι επισκέπτεται γύρω στα 100 σχολεία κάθε χρόνο. Το καραβάνι είναι η κινητή, πειραματική μονάδα της ΑΚΤΗΣ, η οποία με μία άλλη κινητή μονάδα, επισκέπτονται σχολεία σε όλη την Κύπρο, στα οποία κάνουν μια hands-on πειραματική εκπαίδευση για την κλιματική κρίση, το βιοκαύσιμο, τα μικροπλαστικά. Γενικά η ΑΚΤΗ δεν έχει καμία χορηγία από το κράτος. Όλες οι δράσεις της χρηματοδοτούνται είτε από διεθνείς οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη, είτε από χορηγούς. Δεν παίρνουμε ούτε ένα ευρώ από το κράτος. Αντίθετα μέσω της Τηγανοκίνησης τα τελευταία 10 χρόνια, η ΑΚΤΗ έχει δώσει πάνω από 900,000 ευρώ στα σχολεία της Κύπρου για να κάνουν πράσινες δράσεις, τα οποία 900,000, δημιούργησαν τα ίδια τα παιδιά, μαζεύοντας το λάδι στα σχολεία τους, το οποίο το πουλάμε και δίνουμε τα λεφτά πίσω στο κάθε σχολείο ανάλογα με την ποσότητα λαδιού που μάζεψε. Η Τηγανοκίνηση είναι πολυβραβευμένη, έχει πάνω από 15 διεθνείς βραβεύσεις. Το 2025 ήταν πρωτοσέλιδο σε ρεπορτάζ του Reuters ως μία από τις καλύτερες πράσινες δραστηριότητες. Μέσα από αυτό το ρεπορτάζ του Reuters, μας κάλεσαν να λάβουμε μέρος σε ένα εκπαιδευτικό φεστιβάλ κινηματογράφου στην Αγγλία, εκτός διαγωνισμού. Αυτή τη στιγμή, το φιλμάκι για τη διαδικασία της τηγανοκίνησης, πάει σε όλα τα σχολεία της Αγγλίας.
Άλλη δράση στην οποία θα ήθελα να αναφερθώ, είναι η έρευνα πεδίου στις παραλίες της Κύπρου για ανίχνευση μικροπλαστικών, και είναι η πρώτη φορά που γίνεται στην Κύπρο. Πάμε τέσσερις φορές τον χρόνο συστηματικά εδώ και τρία χρόνια, σε δέκα παραλίες στην ελεύθερη Κύπρο. Μαζεύουμε δείγματα τα οποία περνάνε από εργαστηριακή ανάλυση, και βλέπουμε ποια είναι η συγκέντρωση των μικροπλαστικών στις ακτές της Κύπρου. Έχουμε αναπτύξει μία βάση δεδομένων που δείχνει ότι το πρόβλημα των μικροπλαστικών είναι πολύ σοβαρό.
Πέρα απ’ αυτές τις δράσεις έχουμε κι άλλες δραστηριότητες. Η ΑΚΤΗ δραστηριοποιείται στους τρεις άξονες της αειφορίας: Οικονομία, Κοινωνία και Περιβάλλον. Ο άξονας της οικονομίας φαίνεται με την Τηγανοκίνηση, η οποία είναι μια κοινωνική επιχείρηση, η οποία δημιουργεί έσοδα για κοινωνικές ομάδες, όπως είναι τα σχολεία. Για το περιβάλλον, αναφέρθηκα προηγουμένως σε πολλά. Όλα αυτά τα projects έχουν τον κοινωνικό τους χαρακτήρα, ο οποίος αποδίδεται από την υλοποίηση της Επιστήμης των Πολιτών.
Πολύ σημαντικό, αφού στηρίζεστε πάρα πολύ στην εμπλοκή των πολιτών για το έργο σας, που στην ουσία δείχνει ότι οι ίδιοι οι πολίτες αναλαμβάνουν κάποια ευθύνη για ένα καλύτερο αύριο.Εγώ δεν θα το έλεγα ευθύνη, αναλαμβάνουν δράση, διότι δεν συμμερίζομαι τη θέση ότι είναι ευθύνη όλων μας. Από τη στιγμή που δεν μπορεί να ελεγχθεί για παράδειγμα η βιομηχανία παραγωγής πλαστικών, δεν μπορούμε εμείς να νιώθουμε ένοχοι επειδή χρησιμοποιούμε πλαστικό καλαμάκι. Αυτά αποθαρρύνουν τον κόσμο από τη συμμετοχή. Ο κόσμος όμως μπορεί να δραστηριοποιηθεί για τη δική του καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η προσωπική συμβολή σας στην ΑΚΤΗ που χαίρει σεβασμού και εκτίμησης από «σκληρούς» περιβαλλοντιστές, με μεγάλη δράση, πώς ξεκίνησε και πότε;Ιδρύσαμε την ΑΚΤΗ με τον αδερφό μου το 2000. Είμαστε μηχανικοί κι εγώ κι ο αδερφός μου, ο Μιχάλης Λοϊζίδης και είμαστε consultants στην εταιρεία μας. Τότε στην Κύπρο δεν υπήρχαν ακόμη ΜΚΟ, ξεκινούσαν όμως στην Ευρώπη, και είδαμε ότι ήταν η ραχοκοκκαλιά του εθελοντισμού, και στην Κύπρο υπήρχαν μόνο σωματεία, που είναι εντελώς διαφορετικό το σκεπτικό τους. Έτσι, το 2000 ιδρύσαμε την πρώτη ΜΚΟ της Κύπρου, που είναι η ΑΚΤΗ. Από τότε η ΑΚΤΗ έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ, έχει συνεργασίες σε πάνω από 50 χώρες, εργοδοτεί πολλούς νέους επιστήμονες. Έχουμε Βιολόγους, Μηχανικούς, Επικοινωνιολόγους, και είναι όλες γυναίκες. Για μένα ήταν πάρα πολύ σημαντικό να εμπεδώσουμε την ισότητα.
Εγώ πέρα από ιδρύτρια της ΑΚΤΗΣ είμαι και πρόεδρος του ΔΣ, αλλά και εθελόντρια. Πολύς κόσμος νομίζει ότι δουλεύω για την ΑΚΤΗ, αλλά δεν παίρνω ούτε ευρώ απ’ αυτήν. Η ΑΚΤΗ είναι το μωρό μας, είμαστε στο ΔΣ (με τον αδερφό μου). Μπορεί να μην με πληρώνει με λεφτά η ΑΚΤΗ, αλλά η αμοιβή που παίρνω απ’ αυτή την εμπλοκή μου στον εθελοντισμό είναι ανεκτίμητη, και τους καλώ όλους να το δοκιμάσουν. Δεν πληρώνεται η χαρά του εθελντισμού.
Ποια θέματα ήθελε να «αγγίξει» με την ίδρυσή της η ΑΚΤΗ και σε ποιο επίπεδο; Ποια ήταν η αρχική εικόνα που είχατε για την ΑΚΤΗ όταν την ιδρύσατε πριν 25 χρόνια;Εμείς θέλαμε να βάλυμε τη δομή της ΜΚΟ. Να είναι μια οργάνωση που εργοδοτεί επιστήμονες και να ασχοληθεί με τα θέματα της αειφορίας – τα θέματα που βοηθούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, μέσα από το πλαίσιο της αειφορίας στους τρεις άξονες που αναφέραμε προηγουμένως. Εκεί δραστηριοποιείται έκτοτε η ΑΚΤΗ, είμαστε ποολύ ευλογημένοι που τα καταφέραμε, και η ΑΚΤΗ αυτή τη στιγμή, είναι από τις μεγαλύτερες ΜΚΟ και στην Ευρώπη.
Αν πρέπει να βάλουμε σε σειρά τις πέντε μεγαλύτερες προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου σε θέματα που αφορούν στο περιβάλλον. Ποια θα λέγατε ότι είναι αυτά και με ποια σειρά;Για μένα η πρώτη μεγαλύτερη πρόκληση ή ζημιά στο περιβάλλον, είναι οι πόλεμοι, διότι πλέον ο τρόπος που γίνονται, η ρύπανση που προκαλούν και η καταστροφή των υποδομών, δεν μπορεί να συγκριθεί με οτιδήποτε. Μετά θα έλεγα σίγουρα την κλιματική κρίση, που επηρεάζει πάρα πολύ εμάς εδώ στη Μεσόγειο αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη. Η κλιματική κρίση δημιουργεί αλυσιδωτά προβλήματα: Φωτιές, ξηρασίες, απερήμωση. Μετά έρχεται η ανεξέλεγχτη λειτουργία και απόβλητα της βιομηχανίας, κυρίως στις χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Αμερικής. Η Ευρώπη είναι πρωταθλήτρια στη διαχείριση των αποβλήτων. Τα απόβλητα και οι εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων είναι τεράστια προβλήματα.
Βλέπεις, δεν υπάρχουν περιβαλλοντικά προβλήματα που να μη συνδέονται μεταξύ τους.
Επίσης κάτι που συνήθως δεν λέγεται, αλλά θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό κομμάτι, είναι η μη εμπιστοσύνη του κόσμου στους θεσμούς. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει μία διάσταση ανάμεσα στις εξαγγελίες και σ’ αυτά που υλοποιούνται, το οποίο οδηγεί τον κόσμο σε μία απογοήτευση, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στην έλλειψη ενδιαφέροντος για συμμετοχή. Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση δημιουργεί πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα, σε συνδυασμό με τα προηγούμενα που ανέφερα. Από τη στιγμή που ο κόσμος θα καθίσει στον καναπέ, είμαστε τελειωμένοι.
Αν έπρεπε να ιεραρχήσουμε λύσεις γι’ αυτά τα προβλήματα, αλλά και μεθόδους, ποιες θα ήταν;Θα σου πω τις τεχνικές λύσεις, διότι, για το τελευταίο που είπαμε και για τους πολέμους, μακάρι να μπορούσαμε να κάνουμε κάτι.
Λύσεις για την απερήμωση υπάρχουν, είναι η κομποστοποίηση, η οποία στην Κύπρο ξεκίνησε πριν μόλις δύο χρόνια, και επειδή δεν υπάρχει παρακολούθηση, είναι τραγική η κατάσταση.
Δεν θα ήθελα να ιεραρχήσουμε λύσεις και μεθόδους, επειδή δεν έχει νόημα να το πούμε αυτό. Αυτό που θα ήθελα να σου πω, είναι ότι πρέπει οι πολιτικές και οι εξαγγελίες να γίνουν πράξεις και λύσεις. Πρέπει να ενταχθούν οι ειδικοί – αυτοί που μπορούν να υλοποιούν λύσεις – στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η Ευρώπη – που είπαμε είναι πρωταθλήτρια στην πράσινη ανάπτυξη και στους ελέγχους – μάς έχει δώσει ένα πολύ πλούσιο θεσμικό πλαίσιο. Το ότι δεν υλοποιούνται οι κανονισμοί, είναι πρόβλημα της κάθε χώρας.
Οι πολιτικές και οι εξαγγελίες πρέπει να γίνουν πράξεις αλλά με σωστό σχεδιασμό – όχι «όπου σ’έβρω κι όπου μ’ έβρεις» όπως γίνεται στην Κύπρο.
Πώς διαφοροποιείται η Κύπρος στα περιβαλλοντικά, ενεργειακά ή άλλα προβλήματα; Ή έστω στη σειρά σοβαρότητας τους. Υπάρχει κάποιο πρόβλημα που στην Κύπρο είναι πιο σοβαρό σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης;Η κλιματική κρίση είναι πολύ πιο έντονη, επειδή είμαστε ένα νησί με περιορισμένους φυσικούς πόρους. Αλλά είμαστε ένα νησί που καίγεται 363 μέρες τον χρόνο από τον ήλιο, και θα μπορούσαμε εδώ και 25 τουλάχιστον χρόνια, να είχαμε αυτάρκεια ενεργειακή από τις ανανεώσιμες πηγές, αλλά δεν το έχουμε κάνει.
Γιατί είμαστε τόσο πίσω θεωρείτε;Γιατί πιστεύω ότι δεν υπάρχει η σωστή επιστημονική γνώση σ’ αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις, κι επειδή υπάρχουν κι άλλα εξωγενή κριτήρια βάσει των οποίων λάμβάνονται οι αποφάσεις. Υπάρχει ένα θέμα διαπλοκής.
Καταστρέφεται η αγροτική μας γη, η οποία οδηγεί σε αυξημένη απερήμωση, άρα σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των θερμοκρασιών, που οδηγεί με τη σειρά της σε μεγαλύτερη πιθανότητα πυρκαγιών, ξηρασίας και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Όσον αφορά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τώρα. Τον καταναλωτή δεν θα το ενδιαφέρει από πού αγοράζει την ενέργεια του, αλλά πόσα την αγοράζει. Δεν θα προτιμήσει ν’ αγοράσει την ενέργεια του επειδή προέρχεται από τον ήλιο, αλλά θα προτιμήσει όποια συμφέρει οικονομικά ανά κιλοβατόρα, ακόμη κι αν προέρχεται από τους ιδιώτες που την πωλούν δημιουργόντας μονοπωλιακές συνθήκες στην αγορά. Μόνο αν ο καταναλωτής είναι πολύ ευαισθητοποιημένος θα επιλέξει την πηγή ενέργειας του βάσει της προέλευσης της, ακόμη κι αν η τιμή της είναι η ίδια μ΄ αυτήν που προέρχεται, για παράδειγμα, από το πετρέλαιο.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έχουν ως πολύ μεγάλο χαρακτηριστικό την κοινωνική αναφορά. Από τη στιγμή ποου βγάλαμε το κοινωνικό πρόσημο από τις ανανεώσιμες, έχουμε και πάλι μεγάλα προβλήματα. Και το οικονομικό τους κομμάτι πάει σε μεγαλοεπιχειρηματίες.
Τώρα τι γίνεται με τις ακτές μας; Το ότι επιτρέπονται να κτίζονται αυτά τα πανύψηλα κτήρια πάνω στον φλοιό της παράκτιας ζώνης. Το ότι κάνουμε μαρίνες, οι οποίες καταστρέφουν σταδιακά τις ακτές μας, που είναι το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα για τον τουρισμό μας, που συνεισφέρει στο μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ της χώρας. Δηλαδή καταστρέφουμε περιβαλλοντικά και ποιοτικά τις ακτές μας. Γι’αυτό μαζεύονται οι μέδουσες και ρύποι ανάμεσα στους κυμματοθραύστες.
Τι έπεται της ΑΚΤΗΣ;Η ΑΚΤΗ είναι εδώ 25 χρόνια, τα οποία και φέτος γιορτάζουμε με πολλές δράσεις. Ελπίζουμε ότι η ΑΚΤΗ – τώρα που ενηλικιώθηκε – θα συνεχίσει αυτές τις καινοτόμες δράσεις, διότι χρειάζεται καινοτομία, φαντασία και πάθος για να μπορούμε να είμαστε σε αυτό τον χώρο που ονομάζεται αειφορία.
Παρατηρούμε μερικά βήματα προόδου στην Λεμεσό;Βλέπω ότι ο καινούργιος δήμαρχος Λεμεσού, ο κ. Αρμεύτης, πραγματικά βρίσκεται σε μία μάχη για να προωθήσει λύσεις αειφορίας, και αυτόο θέλω να του το πιστώσω. Να μην είμαστε άδικοι με τη Λεμεσό. Κάνει βήματα προς την αειφορία, όπως για παράδειγμα η Ακταία Οδός.
Οι Λεμεσιανοί είναι ίσως οι πιο δραστήριοι Κύπριοι. Αν λοιπόν αυτή τη χαρά που έχουν για το γλέντι, την κατευθύνουν και προς το να κάνουν την πόλη τους πιο βιώσιμη, σε συνεργασία με την καινούργια δημοτική αρχή που είναι τόσο πρόθυμη, νομίζω ότι η Λεμεσός μπορεί να γίνει πρότυπο.
