Η επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη των βασανιστηρίων προειδοποίησε για «σοβαρά προβλήματα» στις κεντρικές φυλακές της Κύπρου στη Λευκωσία και είπε ότι έχει «σοβαρές ανησυχίες» για «τα υψηλά επίπεδα βίας μεταξύ κρατουμένων» στις εγκαταστάσεις.
Σε μια έκθεση που συντάχθηκε μετά από επίσκεψη στο νησί τον Απρίλιο, έκανε λόγο για «αδυναμία του προσωπικού των φυλακών να διασφαλίσει την ασφάλεια των κρατουμένων» και είπε ότι αυτό προέκυψε εν μέρει χάρη στη «χρόνια έλλειψη αξιωματικών πρώτης γραμμής».
Αυτή η έλλειψη, είπε, «έχει επιτρέψει σε ισχυρότερες ομάδες κρατουμένων να κυριαρχήσουν και να επιβάλλουν άτυπες τιμωρίες, υπονομεύοντας την ασφάλεια και την τάξη».
«Οι κυπριακές αρχές χρειάζεται επειγόντως να προσλάβουν και να εκπαιδεύσουν περισσότερο προσωπικό για να ανακτήσουν τον έλεγχο των φυλακών καθώς και να αναθεωρήσουν την πολιτική πρόληψης της βίας στις φυλακές», ανέφερε.
Προσέθεσε ότι οι συνθήκες διαβίωσης για τους κρατούμενους στη φυλακή «παραμένουν πολύ κακές» και «επηρεάζονται από τον σοβαρό συνωστισμό» και είπε ότι «έως τέσσερις κρατούμενοι» μοιράζονται κελιά κάτω των έξι τετραγωνικών μέτρων.
Σε αυτά τα κελιά, είπε, «δύο άτομα αναγκάζονται να κοιμούνται σε στρώματα στο πάτωμα, όταν αυτά τα κελιά μόλις και μετά βίας επαρκούν για ένα άτομο».
Επιπλέον, ανέφερε ότι η πρόσβαση στις τουαλέτες στη φυλακή είναι «ανεπαρκής» για τους κρατούμενους και ότι περισσότερα από τα μισά τετράγωνα των φυλακών «στερούνται εγκαταστάσεις υγιεινής στα κελιά».
"Λόγω της έλλειψης διαθέσιμου προσωπικού για να αφήνουν τους κρατούμενους να βγαίνουν από τα κελιά τους για να χρησιμοποιούν τις τουαλέτες του μπλοκ κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι κρατούμενοι έπρεπε να καταφεύγουν στην ούρηση σε μπουκάλια και, μερικές φορές, στην αφόδευση σε σακούλες. Η επιτροπή θεωρεί αυτή την πρακτική εξευτελιστική", ανέφερε.
Η έκθεση αναφέρθηκε επίσης στις καταστάσεις που αντιμετωπίζουν παιδιά και νεαροί ενήλικες που βρίσκονται έγκλειστοι στην Κύπρο, λέγοντας ότι οι συνθήκες στις οποίες κρατούνται είναι «ακατάλληλες και ανθυγιεινές».
"Κάποιοι ανήλικοι κοιμόντουσαν σε στρώματα στο πάτωμα σε μουχλιασμένα, καλυμμένα με γκράφιτι κελιά και δεν είχαν πρόσβαση σε εκπαίδευση ή σκόπιμες δραστηριότητες. Πολλά παιδιά ανέφεραν ότι κρυώνουν, πεινούν και βαριούνται", ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι η κεντρική φυλακή, όπου κρατούνται νεαροί παραβάτες, είναι «ένας ακατάλληλος χώρος για να κρατηθούν παιδιά» και ως εκ τούτου ζήτησε «την ταχεία μεταφορά τους σε εγκατάσταση κατάλληλη για ανηλίκους».
Στη συνέχεια ανέφερε ότι για όλους τους κρατούμενους «η παροχή υγειονομικής περίθαλψης στις κεντρικές φυλακές Λευκωσίας παραμένει ανεπαρκής» και τόνισε ότι το ιατρικό απόρρητο πρέπει να ενισχυθεί.
Για να γίνει αυτό, είπε, «η φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να διανέμεται από το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης και όχι από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους».
Ανέφερε επίσης ότι «προτρέπει τις αρχές να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη πολιτική πρόληψης των αυτοκτονιών και να ενισχύσουν τις αντιδράσεις στην κατάχρηση ουσιών».
Εκτός από την κεντρική φυλακή, η έκθεση υπογράμμισε επίσης ζητήματα που αντιμετωπίζονται σε άλλες εγκαταστάσεις κράτησης στο νησί, δηλώνοντας ότι οι άνθρωποι «συνεχίζουν να κρατούνται υπό αστυνομική κράτηση για παρατεταμένες περιόδους, σε πολλές περιπτώσεις για μήνες, σε συνθήκες που συνήθως ήταν κατάλληλες μόνο για λίγες ημέρες».
"Τα περισσότερα κρατούμενα άτομα δήλωσαν ότι είχαν σωστή μεταχείριση από την αστυνομία, ωστόσο, λήφθηκαν μερικές καταγγελίες για σωματική κακομεταχείριση και λεκτική κακοποίηση. Οι αρχές θα πρέπει να ενισχύσουν μια πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι οποιωνδήποτε πρακτικών κακομεταχείρισης", ανέφερε.
Το κέντρο υποδοχής μεταναστών Πουρνάρα αναφέρθηκε επίσης στην έκθεση, η οποία ανέφερε ότι η κατάσταση «είχε βελτιωθεί σημαντικά» από τότε που η επιτροπή το επισκέφθηκε τελευταία το 2023.
"Παρόλα αυτά, οι αιτούντες άσυλο μπορούσαν να παραμείνουν στο κέντρο για μήνες εν αναμονή των αποτελεσμάτων των εξετάσεων, ιδίως των αξιολογήσεων ηλικίας. Το πρόβλημα ήταν ιδιαίτερα έντονο για τα ασυνόδευτα αγόρια, τα οποία κρατούνταν σε υπερπλήρη και λιγότερο κατάλληλα καταλύματα", ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι «η κράτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ως έσχατη λύση» για τους αιτούντες άσυλο.
Η έκθεση επέκρινε επίσης την «περιορισμένη πρόσβαση στην ψυχική περίθαλψη» στο Πουρνάρα, καθώς και «την έλλειψη δομημένων δραστηριοτήτων για ενήλικες» και «τη σχεδόν πλήρη απουσία εκπαιδευτικών ή ψυχαγωγικών ευκαιριών για τα παιδιά».
Είπε επίσης ότι οι εκτιμήσεις ευπάθειας για όσους κρατούνταν στο Πουρνάρα «παρέμειναν ασυνεπείς» και ότι ακόμη και για εκείνους που προσδιορίστηκαν ως ευάλωτοι, η προστασία ήταν «ελάχιστη».
Ως εκ τούτου, ανέφερε ότι οι κυπριακές αρχές θα πρέπει «να διασφαλίσουν ότι όλοι οι κρατούμενοι αιτούντες άσυλο λαμβάνουν εξατομικευμένη εντολή κράτησης που θα περιγράφει τους λόγους κράτησής τους, τη νομική του διασφάλιση και τους τρόπους προσφυγής», ενώ επίσης ζητά «άμεσα μέτρα για τον τερματισμό της κράτησης παιδιών, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων και χωρισμένων ανηλίκων».
Η δημοσιοποίηση της έκθεσης έρχεται μόλις τρεις ημέρες μετά τη δολοφονία ενός 35χρονου άνδρα στην κεντρική φυλακή, ενώ ένας άλλος κρατούμενος συνελήφθη τη Δευτέρα ως ύποπτος για φόνο εκ προμελέτης.
Η εφημερίδα Φιλελεύθερος ανέφερε ότι ο άνδρας ήταν Αιγύπτιος και ότι ο 30χρονος που συνελήφθη τη Δευτέρα μπήκε στο κελί του 35χρονου Αιγύπτιου και το άφησε σε 10 δευτερόλεπτα.
Ο ανακριτής της αστυνομίας Γεννάδιος Ιωάννου είπε σε δικαστήριο τη Δευτέρα ότι ο ύποπτος παραδέχτηκε ότι μάλωνε με το θύμα και τον γρονθοκόπησε.
Την Τετάρτη η εφημερίδα γράφει ότι ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Φυτήρης θα επισκεφθεί την Πέμπτη τις κεντρικές φυλακές υπό το φως της δημοσίευσης του ρεπορτάζ, «για να ενημερωθεί γενικά για την κατάσταση που επικρατεί, τα κλιματιστικά των κρατουμένων» και άλλα θέματα, έχοντας αναλάβει καθήκοντα τη Δευτέρα.
