Συνέντευξη/Επιμέλεια: Ελένη Νεάρχου
Η Κύπρος και το κρασί έχουν μια μακρά ιστορία που χρονολογείται από αιώνες πριν, επομένως η αμπελουργία αποτελεί μέρος του νησιού και των κατοίκων του από τότε. Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, το ίδιο συμβαίνει και με την αμπελουργία και τη γεωργία, οι οποίες επωφελούνται από αυτήν. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σημερινοί αμπελώνες αυξάνονται, όπως και οι ανάγκες τους. Τα drones έρχονται ως λύση για τους αμπελουργούς, για να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις. Πώς; Στις 3 Οκτωβρίου 2025, αμπελουργοί και ερευνητές θα συγκεντρωθούν στο Κτήμα Γερόλεμο στο Όμοδος, στην επαρχία Λεμεσού, για ζωντανές επιδείξεις drones πάνω από τον αμπελώνα, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας που διερευνά πώς η τεχνολογία μπορεί να υποστηρίξει μια πιο βιώσιμη αμπελουργία.
Μιλήσαμε με τον Θάνο Αρβανιτίδη, Project Manager στη Future Needs και υπεύθυνο του εργαστηρίου για τις ευκαιρίες χρηματοδότησης της έξυπνης γεωργίας. Το εργαστήριο θα φιλοξενηθεί από τον κ. Αρβανιτίδη, στο πλαίσιο της επίδειξης της Smartvitinet, στο Κτήμα Γερόλεμο.
Τι είναι το SmartVitiNet, και τι σηματοδοτεί η εκδήλωση επίδειξης του (demo event) στην Κύπρο;Το SmartVitiNet είναι ένα ευρωπαϊκό έργο που συνδυάζει drones, αισθητήρες και ψηφιακές πλατφόρμες για μια αμπελουργία πιο “έξυπνη”, ασφαλέστερη και πιο βιώσιμη. Πέρα από την ανάπτυξη της τεχνολογίας, έχουμε δημιουργήσει ένα Κέντρο Ικανοτήτων για την Αμπελουργία Ακριβείας, ώστε οι αγρότες, οι μιικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι ερευνητές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να μπορέσουν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους και μετά το τέλος του έργου.
Η επίδειξη στην Κύπρο αποτελεί ορόσημο για το έργο. Μετά από τις επιτυχημένες εκδηλώσεις στη Γαλλία και την Πορτογαλία, αυτή η τελική παρουσίαση στο Κτήμα Γερόλεμο σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του έργου, και είναι το σημείο όπου η έρευνα συναντά την πραγματικότητα — παρουσιάζοντας το σύστημα σε δράση σε πραγματικούς αμπελώνες και αναδεικνύοντας πώς αυτές οι καινοτομίες μπορούν να εφαρμοστούν στην ρουτίνα εργασιών των οινοποιών.
Σε τι αφορά το εργαστήριο που θα παρουσιάσετε στο Κτήμα Γερόλεμο, όπου θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση;Στο εργαστήριο, θα προχωρήσουμε πέρα από την ζωντανή επίδείξη του συστήματος, παρουσιάζοντας ευκαιρίες ευρωπαϊκής χρηματοδότησης στους τομείς της αμπελουργίας και της γεωργίας γενικότερα. Ως επικεφαλής του εργαστηρίου, στόχος μου είναι να ενημερώσω και να καθοδηγήσω τους συμμετέχοντες για τη χρηματοδότησή τους μέσα από τα πιο πρόσφατα ευρωπαϊκά ταμεία και προγράμματα, που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να υποστηρίζουν την καινοτομία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη βιωσιμότητα στη γεωργία.
Θα εξετάσουμε πώς οι αμπελουργοί, οι ερευνητές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι πάροχοι αγροτεχνολογίας μπορούν να υλοποιήσουν καινοτόμες ιδέες, αξιοποιώντας αυτές τις ευκαιρίες. Για μια μεγάλη γκάμα ευκαιριών χρηματοδότητης, από το Horizon Europe και το Erasmus+ έως τα περιφερειακά και θεματικά προγράμματα, θα παρουσιάσω πρακτικές διαδρομές για την εξασφάλιση υποστήριξης, είτε πρόκειται για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τον εκσυγχρονισμό πρακτικών αμπελοκαλλιέργειας, είτε για τη δημιουργία συνεργασιών που ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας.
Πρόκειται για ένα διαδραστικό εργαστήριο, που δίνει στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις και να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες. Δεν πρόκειται μόνο για παρουσίαση χρηματοδοτικών εργαλείων, αλλά και για μια διαδικασία έμπνευσης και κινητοποίησης των τοπικών φορέων να σκεφτούν πιο φιλόδοξα και πιο στρατηγικά. Συνδέοντας τις τεχνολογικές επιδείξεις με τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, θέλουμε να δείξουμε ότι η ακριβής αμπελουργία δεν είναι ένα μακρινό όραμα· είναι κάτι χειροπιαστό και άμεσα εφικτό με τον σωστό συνδυασμό καινοτομίας και υποστήριξης.
Το εργαστήριο αυτό συνδέεται επίσης άμεσα με το Κέντρο Ικανοτήτων για Έξυπνη Αμπελουργία SmartVitiNet και την Πύλη Εκπαίδευσης, τα οποία θα παραμείνουν ως μόνιμοι πόροι, για να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τους επαγγελματίες και μετά την ολοκλήρωση του έργου.
Ποια είναι μερικά από τα οφέλη που προσφέρει η χρήση drones στην αμπελουργία;Τα drones φέρνουν επανάσταση στην αμπελουργία, επειδή μας επιτρέπουν να δούμε όσα συχνά δεν μπορεί να αντιληφθεί το ανθρώπινο μάτι. Τα drones μπορούν να:
εντοπίζουν έγκαιρα το στρες των καλλιεργειών παρακολουθούν την υγεία των φυτών σε μεγάλες εκτάσεις σε πολύ μικρό χρόνο βελτιστοποιούν την άρδευση, εντοπίζοντας έγκαιρα τις περιοχές υδατικού στρες υποστηρίζουν τον ακριβή ψεκασμό, ελάχιστοποιώντας τη χρήση χημικώνΑυτό σημαίνει υγιέστερους αμπελώνες και σταφύλια υψηλότερης ποιότητας, με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και χαμηλότερο κόστος για τους αγρότες. Τελικά, τα drones παρέχουν στους αμπελουργούς δεδομένα που μπορούν να αξιοποιήσουν για να λαμβάνουν έγκαιρες και τεκμηριωμένες αποφάσεις, για να προστατεύουν τόσο τις καλλιέργειές τους χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον, άρα να και να συμβαδίζουν με τους στόχους βιωσιμότητας της ΕΕ.
Με ποιους τρόπους το SmartVitiNet φέρνει κοντά τους επαγγελματίες του κρασιού; Τι προσφέρει;Το SmartVitiNet είναι κάτι περισσότερο από ένα τεχνολογικό έργο· είναι ένα δίκτυο. Συνδέοντας αμπελουργούς, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, τη Γαλλία και την Κύπρο, δημιουργούμε ένα συνεργατικό οικοσύστημα που θα συνεχίσει να λειτουργεί και μετά το πέρας του έργου.
Το Κέντρο Ικανοτήτων για την Αμπελουργία Ακριβείας αποτελεί θεμέλιο λίθο αυτής της προσπάθειας. Παρέχει εκπαίδευση, ενισχύει δίκτυα εμπειρογνωμόνων και εξασφαλίζει μια συνεχή ροή γνώσης ανάμεσα στους τέσσερις βασικούς φορείς: την ακαδημαϊκή κοινότητα, τη βιομηχανία, την κυβέρνηση και τους πολίτες.
Με λίγα λόγια, το SmartVitiNet δεν προσφέρει μόνο drones και αισθητήρες, αλλά και μια πλατφόρμα μάθησης, συνεργασίας και ανταγωνιστικότητας σε βάθος χρόνου.
Ποια η συμβολή της κυπριακής αμπελουργίας στο δίκτυο αυτό;Η Κύπρος διαθέτει μια πλούσια οινική παράδοση, μοναδικές ποικιλίες σταφυλιών και ένα τοπίο που είναι ταυτόχρονα απαιτητικό και γεμάτο προοπτικές για την ακριβή αμπελουργία. Με τη φιλοξενία της τελικής εκδήλωσης για την παρουσίαση της τεχνολογίας και των αποτελεσμάτων του έργου στο Κτήμα Γερόλεμο, η Κύπρος δεν αναδεικνύει μόνο αυτές τις παραδόσεις, αλλά τοποθετείται και στην πρωτοπορία της καινοτομίας.
Οι τοπικοί αμπελουργοί, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι ερευνητές αποτελούν βασικούς παράγοντες στη δοκιμή, την επικύρωση και την υιοθέτηση των λύσεων που προτείνει το SmartVitiNet. Οι γνώσεις και οι εμπειρίες τους εξασφαλίζουν ότι οι τεχνολογίες μας είναι προσαρμοσμένες στις πραγματικές συνθήκες, και εξυπηρετούν τα ορεινά εδάφη και το μεσογειακό κλίμα. Αυτή η συμβολή ενισχύει ολόκληρο το δίκτυο, διασφαλίζοντας ότι οι λύσεις που αναπτύσσουμε είναι προσαρμόσιμες σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Σας προσκαλώ θερμά, όσους ενδιαφέρονται για το μέλλον της αμπελουργίας —επαγγελματίες του κρασιού, ερευνητές, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και φίλους του οίνου— να μας συνοδεύσετε στις 3 Οκτωβρίου 2025 στο Κτήμα Γερόλεμο στο Όμοδος. Θα είναι μια μοναδική ευκαιρία να δείτε την τεχνολογία των drones σε δράση, να δοκιμάσετε εξαιρετικά τοπικά κρασιά και να συνδεθείτε με ειδικούς από όλη την Ευρώπη.
Δείτε το πρόγραμμα και τους ομιλητές της εκδήλωσης εδώ: SmartVitiNet Demo Day στην Κύπρο Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ: Έντυπο ΕγγραφήςH Future Needs είναι κυπριακή εταιρεία που ασχολείται με την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας σε πολλούς τομείς συμπεριλαμβανομένου του γεωργικού, του τεχνολογικού και του κατασκευαστικού κλάδου, καθώς και του τομέα της υγείας και των μεταφορών. Η δραστηριότητά της στοχεύει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ευημερία των πολιτών. Στο έργο SmartVitiNet, πέρα από τη συμμετοχή στην έρευνα για την ανάπτυξη της τεχνολογίας και του κέντρου δεξιοτήτων, είναι επικεφαλής των δραστηριοτήτων για την επικοινωνία, τη διάχυση και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου.
