Του Γιώργου Νεοκλέους
Ο 21ος αιώνας έχει αναμφίβολα φέρει ριζικές αλλαγές στο μεσογειακό νησί μας. Η Κύπρος είναι πλέον μια αστική κοινωνία με περίπου 67 τοις εκατό των Κυπρίων να αποκαλούν μια από τις πόλεις του νησιού πατρίδα.
Η πρωτεύουσα και οι σχεδόν 300.000 κάτοικοί της αποτελούν απόδειξη αυτής της βαθιάς πολιτισμικής αλλαγής. Καθώς οι επιπτώσεις του Covid-19 και της οικονομικής κρίσης του 2013 (και ο επώδυνος επακόλουθος της) είναι φαινόμενες, μια νέα αστική κουλτούρα αναδύεται υπό το φως της «νέας εποχής Λευκωσίας». Οι κάτοικοι της Λευκωσίας ντύνονται τώρα σαν Παριζιάνες για να γευματίσουν με fusion πιάτα που δεν μπορούν καν να προφέρουν οι γονείς και οι παππούδες τους. Ντύνονται σαν Βερολινέζοι για να ξετρελαθούν μέχρι το ξημέρωμα σε προσωρινούς αλλά εντυπωσιακά εντυπωσιακούς χώρους κάπου στην περιφέρεια της Λευκωσίας και φορούν φθηνά, ιδιόμορφα ρούχα για brunch που κάνουν τους Αθηναίους χίπστερ να φαίνονται ερασιτέχνες στο δικό τους παιχνίδι «εναλλακτικής μόδας».
Οι σύγχρονοι Λευκωσιανοί λατρεύουν να διαμαρτύρονται για την περιβόητη έλλειψη δημόσιων συγκοινωνιών, πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων, ωστόσο θεωρούν παράλογο αν ένα μέρος δεν έχει χώρο στάθμευσης σε ακτίνα 2 λεπτών. Ξυπνούν στις 5 το πρωί για τζόκινγκ, cross-fit και άρση βαρών, αλλά δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς την ευκολία να παραγγέλνουν παράδοση τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Οι κάτοικοι της Λευκωσίας χρησιμοποιούν πλέον τα ξυλάκια με την ίδια ευκολία που μπορούν να καταβροχθίσουν ένα αποστεωμένο κλέφτικο χρησιμοποιώντας τα γυμνά τους χέρια. Μπορούν να εξετάσουν και να επικρίνουν ένα matcha βρώμης-γάλακτος με την ίδια διαίσθηση που έκριναν οι παππούδες τους για τον καφέ της Κύπρου του γείτονά τους.
Οι «Λευκοσιάτες» της δεκαετίας του 2020 έχουν πλήρη συνείδηση και επίγνωση των παγκόσμιων πολιτιστικών τάσεων, αλλά επίσης αγκαλιάζουν τη δική τους μοναδική, κυπριακή ταυτότητα. Από νεαρούς ντόπιους τεχνίτες που αναβιώνουν τις παραδοσιακές χειροτεχνίες με σύγχρονες ανατροπές μέχρι αστικούς 20 και 30 που χορεύουν με παραδοσιακές μελωδίες λαούτου και βιολιού σε αστικές εκθέσεις. Για κάποιους, μια πολιτιστική αναβίωση εκδηλώθηκε με αφίσες και γκράφιτι στην κυπριακή διάλεκτο γύρω από την παλιά περιτειχισμένη πόλη, ενώ για άλλους, μια χυδαία, εμπορευματοποιημένη καρικατούρα της κυπριακής παράδοσης.
Φαίνεται ότι αυτή η αναδυόμενη κουλτούρα ήρθε για να μείνει. Οι σύγχρονοι Κύπριοι θα συνεχίσουν να λατρεύουν τα χειροποίητα κεριά σε παστέλ χρώματα και τα μινιμαλιστικά, άξια του Pinterest έπιπλα με τόση περηφάνια που επιδεικνύουν για τα κειμήλια της γιαγιάς τους, τα χρυσά κοσμήματα, τα τραπεζομάντιλα από δαντέλα και τα λουλουδάτα σετ καφέ Κύπρου.
Αυτό το άρθρο θα μπορούσε να συνεχιστεί και να συνεχιστεί, αλλά η ουσία μπορεί να συνοψιστεί ως εξής. Οι Λευκωσιώτες (και ως ένα βαθμό οι Κύπριοι) της αστικής «Νέας Εποχής» βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε έναν ελαφρώς κωμικό και μη απολογητικά δυναμικό οριακό χώρο. Αποτελούν έναν παιχνιδιάρικο συνδυασμό του «εκλεπτυσμένου ευρωπαϊκού» και της «εκρηκτικής Μεσογείου» με μια απολαυστική κυπριακή αίσθηση.
Συνολικά, οι Λευκωσιώτες της Νέας Εποχής, όπως και οι εκατοντάδες γενιές πριν από αυτούς, εξακολουθούν να είναι η ζωντανή ενσάρκωση της πόλης τους. ένα απόλυτα αποδιοργανωμένο χάος αντικρουόμενων επιρροών φωλιασμένο ανάμεσα σε εκκλησίες και τζαμιά, την υστεροφημία και την υπερηφάνεια, το αγροτικό και το αστικό, την εκλεπτυσμένη δύση και τη ζωντανή ανατολή.
